- دیده بان علم ایران – Iran Science Watch - https://didehbanelmiran.ir -

مدل‌سازی ارتعاشات گیربکس در دانشگاه تهران

پژوهشگران دانشکده مهندسی مکانیک دانشکدگان فنی دانشگاه تهران در همکاری با مهندسان تحقیق و توسعه یکی از شرکت‌های زیرمجموعه گروه مپنا، توانستند ارتعاشات گیربکس (جعبه دنده) را مدل‌سازی کنند تا براین اساس بتوانند تأثیر برهمکنش چرخ دنده‌ها را بر رفتار دینامیکی کل گیربکس تحلیل کنند.

به گزارش دیده بان علم ایران، دکتر فرزاد آیت‌الله‌زاده شیرازی با این توضیح که بخشی از فرایند طراحی گیربکس‌ها، طراحی دینامیکی آن‌هاست و این‌که چگونه گیربکس می‌تواند رفتار دینامیکی مناسبی داشته باشد که به رزونانس (تشدید فرکانس) و انحراف جدی از عملکرد دچار نشود، اظهار کرد: «در فاز بعدی پس از مدل­‌سازی گیربکس پا فراتر گذاشته می‌شود و با استفاده از این مدل نحوه اثر مشکلاتی چون خطای انتقال، نامیزانی، ناهمراستایی با تجهیزات متصل‌شده و رزونانس روی رفتار سیستم تحلیل می‌شوند.»

وی با بیان این‌که خطای انتقال، نامیزانی، ناهمراستایی با تجهیزات متصل‌شده و رزونانس از عوامل ارتعاشات گیربکس لوازم جانبی است، گفت: «برای طراحی گیربکس، رزونانس‌ها (تشدید فرکانس) باید چک شوند تا تحلیل ‌درستی برای فاز طراحی بدست آید.»

عضو هیأت علمی دانشکده مکانیک دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: «ما توانسته‌­ایم با مدل‌سازی ابزاری را در اختیار شرکت مپنا به منظور تحلیل رفتار گیربکس­‌های موجود و طراحی گیربکس‌­های آتی قرار دهیم.»

دکتر آیت الله‌زاده شیرازی تصریح کرد: «برای تحلیل روتوردینامیکی مجموعه گیربکس باید ضرائب سفتی یاتاقان‌ها (تکیه‌گاه‌ها)ی سیستم بر حسب سرعت کاری تعیین می‌شدند، چون رفتار سیستم تابعی از سرعت چرخشی است و با چرخش سریع‌تر اثرات دینامیکی ناشی از اینرسی و جرم هم افزایش می‌یابد. برای این منظور کد متلبی (نرم‌افزار شبیه‌سازی) بر مبنای مطالعات پیشین نوشته شد.»

عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی مکانیک دانشگاه تهران با بیان این‌که در انجام این پژوهش یک کد اجزاء محدود توسعه داده شده است، ادامه داد: «براساس داده‌های هندسی و دینامیکی شفت‌ها (محورها)، یاتاقان‌ها و دیسک‌ها و توان و سرعت هرکدام از شفت‌ها این کد می‌تواند ارتعاشات مجموعه گیربکس را شبیه‌سازی کند. این کد برای تحلیل دینامیکی مجموعه گیربکس تهیه و تنظیم شده است و با توجه به سبک بودن کد از لحاظ محاسباتی به طراح این امکان را خواهد داد که بتواند در حداقل زمان نتایجی با دقت مناسب از نحوه عملکرد دینامیکی سیستم به دست آورد.»

دکتر آیت‌الله زاده شیرازی با بیان این‌که شبیه سازی و صحه گذاری نتایج در دو نرم افزار معتبر انجام شده است، در ادامه گفت: «هم‌چنین برای صحه‌گذاری نتایج، آنالیز مودال توسط تست چکش جهت تعیین فرکانس‌­های طبیعی روی شفت شماره یک به‌همراه دیسک یکپارچه آن هم انجام شد که تطبیق خوبی با نتایج کد متلب و شبیه‌سازی انسیس داشته است.»

وی مدل‌های شبیه‌سازی شده اجزا محدود بخش‌­های مختلف سیستم و مجموعه گیربکس را یکی از دستاوردهای این پژوهش برشمرد و افزود: «مدل شبیه‌سازی اجزا محدود مجموعه روتورهای گیربکس به همراه پوسته بررسی تأثیر عدم هم‌محوری و نامیزانی روی ارتعاشات گیربکس از دیگر دستاوردهای این پروژه پژوهشی است.»

این عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی مکانیک دانشگاه تهران یادآور شد: «در این پروژه توانستیم به ابزار تحلیل تأثیر پارامترهای مختلف طراحی چرخ‌دنده‌ها بر رفتار ارتعاشاتی گیربکس دست یابیم».

گیربکس (جعبه دنده)، لوازم جانبی تجهیزی است که برای انتقال قدرت به تعدادی زیرسیستم مجموعه استفاده می‌شود. این تجهیز دارای یک زنجیره چرخ‌دنده‌ای است که از ترکیب شفت‌های چرخ‌دنده‌دار درون گیربکس تشکیل شده است و سرعت‌های دورانی را افزایش یا کاهش می‌دهد تا به سرعت مورد نیاز هر تجهیز دست یابد.

انتهای پیام