- دیده بان علم ایران – Iran Science Watch - https://didehbanelmiran.ir -

انتگرال را به سرفصل آموزش ریاضی دبیرستان ها برگردانید! بیانیه مشترك انجمن های ریاضی و فیزیک ایران در خصوص آموزش ریاضی متوسطه

انجمن ریاضی ایران و انجمن فیزیک ایران در بیانیه ای مشترک خطاب به وزیر آموزش و پرورش بر ضرورت آموزش مفهوم انتگرال در دوره دوم متوسطه تاکید کردند.

به گزارش خبرنگار دیده بان علم ایران در بیانیه مشترک این دو انجمن اصلی علوم پایه کشور خطاب به
یوسف نوري،
وزیر آموزش و پرورش
آمده است:
«مفاهیم موجود در کتابهاي ریاضی نظام آموزشی پیشین با تغییر رویکرد قابل ملاحظهاي در کتابهاي جدید ارائه
شده است. خوشبختانه این تغییر رویکرد، در اکثر موارد با تمرکز بر ایجاد درك مفهومی در دانشآموزان و عدم تأکید
بر یادگیري الگوریتمی و ماشینی بوده است. هرچند لازم به ذکر است کنکور سراسري و آموزشهاي تستزنیبه این
رویکرد آسیبهاي جدي وارد کرده است.

با پیشرفت علم، لازم است تغییرات اساسی در مباحث درسی در تمام سطوح تحصیلی داده شود. بسیاري از
مفاهیم نوپدید در عالم ریاضیات به سرفصل دروس دانشگاهی اضافه شدهاند و مباحثی که قبلا ً در دانشگاه تدریس
میشده، با زبانی ساده ولی دقیق به مدرسهها انتقال مییابند.
متأسفانه اخیرا ً با حذف انتگرال از آموزش ریاضی مدرسهاي این اصل مهم نادیده گرفته شده است.
طبق استانداردهاي جهانی، هدف از آموزش ریاضی در مدرسه این است که دانشآموزان مهارتهاي حل مسأله و
تجزیه و تحلیل آنها، استدلال و همچنین مهارت به کارگیري ریاضیات در حل مسائل دنیاي واقعی را کسب کنند.
روشن است که دانشآموزان نباید همه مطالب ریاضی را در مدرسه بیاموزند؛ اما سرفصل دروس باید مباحث پایهاي و
اساسی را پوشش دهد.

سرفصل ریاضیات مدرسهاي با وجود تفاوتهاي جزئی، داراي ساختار نسبتا ً منسجم و شناختهشدهاي است
که به راحتی نمیتوان آن را دستخوش تغییر کرد.
با مقایسه تطبیقی نظامهاي آموزشی کشورهاي توسعه یافته، میتوان مشاهده کرد که یکی از مفاهیم ریاضی مشترك در بین سرفصلهاي آنها مفهوم»انتگرال«است. متأسفانه به دلیل کاهش ساعات اختصاصی دروس ریاضی در دوره دبیرستان، مؤلفین کتب درسی ریاضی مجبور به حذف برخی مفاهیم ریاضی از دوره دبیرستان شدهاند که مفهوم انتگرال یکی از آنهاست.
به نظر اکثریت صاحبنظران ریاضی کشور، حذف انتگرال غیرکارشناسی و ناشی از عدم شناخت کافی و مناسب از مفهوم آن بوده است که بیشک میتواند در آینده، چالشهاي فراوانی در آموزش ریاضی کشور به وجود آورد.
بررسی تاریخ تکوین ریاضیات نشان میدهد که مفهوم انتگرال از جایگاه مهمی برخوردار است و حذف آن از
کتب درسی دبیرستان، منجر به ایجاد حفره عمیقی در روند آموزش حسابان در ریاضیات مدرسهاي خواهد شد. روند
آموزش مفاهیم تابع، حد و مشتق در مقطع متوسطه دوم به گونهاي است که چرایی تدریس آنها با مفهوم انتگرال در
هم تنیده است.
آموزش مفهوم انتگرال کمک زیادي به درك مفهوم مشتق میکند، زیرا عمل مشتقگیري و عمل
انتگرالگیري پاد یکدیگرند و ارتباط دو طرفه دارند. این مبحث نگاهی ژرف و بدیع به مسایل ساده دارد و پاسخی به
ذهن پرسشگر دانشآموزان دربارة سوالات حلنشده در درس هندسه است که در آن مفاهیم طول یک منحنی،
سطح و حجم اجسام بیقاعده مطرح میشود. از بُعد تاریخی نیز، ابداع مفهوم انتگرال منجر به حل مسائل مهمی
همچون محاسبه مساحت اشکال هندسی پیچیده شده است که پیشرفت بزرگی به حساب میآید. از طرف دیگر
مفهوم انتگرال براي مفاهیم اصلی در دروس مهندسی و علوم پایه دانشگاه ضروري است.

حذف مبحث انتگرال از کتابهاي درسی دانشآموزان متوسطۀ دوم، مشکلاتی جدي را در دروس سال اول
رشتههاي مختلف دانشگاهی ایجاد کرده است، زیرا وقتی دانشجویان، انتگرال معین ندانند و با روشهاي اولیه
انتگرالگیري آشنا نباشند، نمیتوانند مباحث مطرح شده در دروسی مانند فیزیک و شیمی را که در بسیاري از
رشتههاي دانشگاهی در نیمسال اول ارائه میشوند به درستی درك کنند و این موضوع، فرآیند یادگیري آنان را با چالشهاي مهم و تعویقی جبراننشدنی روبرو میسازد.
به این ترتیب و از نظر استانداردهاي آموزشی، بازگرداندن مبحث انتگرال به کتب درسی ریاضیمقطع متوسطه دوم ضروري و اجتنابناپذیر است.»

مرجع:

۱.
The California Common Core State Standards: Mathematics, 2014, ISBN 9780
801117488, https://www.cde.ca.gov
./