رییس پژوهشکده بیماری های گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران و از نویسندگان مطالعه جهانی «سیر قد و وزن کودکان و نوجوانان» ضمن اعلام بهبود رتبه قد پسران و دختران نوجوان (۱۹ ساله) ایرانی و صعود ۲۷ و ۴۸ پله ای آنها در رتبه بندی جهانی ، اما رتبه «اضافه وزن» و «چاقی» نوجوانان کشور بویژه دختران را نگران کننده خواند.
به گزارش خبرنگار دیده بان علم ایران، دکتر رضا ملک زاده، از نویسندگان همکار مطالعه جهانی «سیر قد و وزن کودکان و نوجوانان» که توسط امپریال کالج لندن و با همکاری محققانی از سراسر جهان از جمله ۸۵ محقق از ایران انجام و نتایج آن در مجله لنست منتشر شده است، در تشریح روند رشد قدی و وزنی دختران و پسران نوجوان ایرانی گفت: طی حدود ۴ دهه گذشته، قد پسران ۱۹ ساله ایرانی ، از رتبه «۹۳ » (۱۷۰٫۷ سانتی متر ) به رتبه «۶۶» (۱۷۵٫۶ سانتی متر) و قد دختران ۱۹ ساله از رتبه «۱۴۲» ( ۱۵۶٫۹ سانتی) به رتبه «۹۴» (۱۶۱٫۲ سانتی متر) در جهان صعود کرده است.
صعود ۴۲ پله ای دختران نوجوان ایرانی در رتبه بندی جهانی «توده بدنی»
ملک زاده با اشاره به رتبه دختران و پسران نوجوان ایرانی در شاخص «توده بدنی» (BMI) – اندازه گیری نسبت قد به وزن که نشانه وزن مناسب فرد نسبت به قد اوست – رتبه بندی جهانی قد و وزن نوجوانان سراسر جهان گفت: میانگین توده بدنی دختران ۱۹ ساله ایرانی در حال حاضر ۲۲٫۳ و پسران ۲۲٫۲ است.
به گفته وی، رتبه نوجوانان ایرانی در شاخص «توده بدنی» رتبه بندی جهانی، به ترتیب برای دختران از ۱۴۹ به ۱۰۷ و برای پسران از ۱۳۱ به ۱۲۸ رسیده که نشانگر افزایش نگران کننده میانگین توده بدنی در بین دختران نوجوان (۴۲ پله افزایش) است.
صعود ۲۸ و ۲۴ پله ای دختران و پسران نوجوان ایرانی در رتبه بندی جهانی «اضافه وزن»
افزایش بیش از ۲۰ درصدی شیوع «اضافه وزن» در بین نوجوانان ایرانی
رییس پژوهشکده بیماری های گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران همچنین اظهار کرد: طی حدود چهار دهه گذشته، دختران و پسران نوجوان ایرانی در شاخص «اضافه وزن» از رتبه ۹۶ و ۱۰۵ در جهان ، به ترتیب به رتبه های ۶۸ و ۸۱ رسیده اند که نشانگر صعود ۲۸ و ۲۴ پله ای در «اضافه وزن» است. همچنین شیوع اضافه وزن در دختران نوجوان ایرانی طی این مدت، از ۶ درصد به بیش از ۲۶ درصد و در پسران ایرانی از ۳ درصد به ۲۴ درصد رسیده که حاکی از افزایش ۱۹ و ۲۱ درصدی شیوع اضافه وزن دارد.
صعود قابل تامل دختران و پسران نوجوان در رتبه جهانی «چاقی»
ملک زاده با هشدار نسبت به صعود قابل تامل رتبه «چاقی» نوجوانان ایرانی در رتبه بندی جهانی طی ۴ دهه گذشته نیز گفت: رتبه چاقی دختران نوجوان ایرانی در جهان از ۹۸ به ۵۵ و پسران از ۱۱۳ به ۷۴ صعود کرده و به ترتیب، ۴۳ و ۳۹ پله تنزل یافته و به عبارتی بدتر شده است.
وی افزود: طی همین مدت، شیوع چاقی در بین دختران نوجوان ایرانی نیز، از ۶ دهم به حدود ۹ درصد و در پسران از ۲ دهم به حدود ۷ درصد رسیده است.
چرا علی رغم موفقیت در رشد قدی، شاهد رشد چاقی در نوجوانان کشور هستیم؟
وی سپس به تشریح زمینه ها و علل موثر در رشد قدی و وزنی کودکان و نوجوانان پرداخت و گفت: رشد قدی نوجوانان ایرانی نشان دهنده سیاستهای درست «بهبود تغذیه کودکان و مادران باردار» در نظام سلامت ایران با دو محور «بهبود تغذیه» و «آموزش تغذیه سالم» شامل برنامه های مکمل یاری آهن ، غنی سازی آرد با آهن و اسید فولیک، غنی سازی شیر با ویتامین دی، مکمل یاری ویتامین A، اجرای برنامه مداخله ای کاهش شیوع سوء تغذیه کودکان، برنامه بین بخشی بهبود وضع تغذیه کودکان زیر ۵ سال – برنامه های ادغام یافته سلامت کودکان مناطق روستایی – بسیج ملی تغذیه سالم ( آموزش همگانی تغذیه سالم و اصلاح رفتارهای غذایی در گروه های سنی) و بسیاری از برنامه های اجرا شده دیگر برای کنترل کمبود ریزمغذی ها و پیشیگیری از آن در ایران است.
نویسنده همکار مطالعه حاضر افزود: با وجود اجرای سیاستهای موفق نظام سلامت ایران در بهبود تغذیه کودکان که علاوه بر تاثیر قابل توجه بر پیشگیری از بیماری ها و کاهش مرگ و میر کودکان زیر ۵ سال و مادران باردار در ایران – به عنوان یکی از موفق ترین کشورهای جهان در این شاخص – در رشد قدی آنها طی سالهای نوجوانی هم بسیار موثر بوده است، اما شاهد شیوع چاقی و اضافه وزن در دختران و پسران نوجوان و حتی بزرگسالان ایرانی هستیم.
وی شیوع نگران کننده اضافه وزن و چاقی در نوجوانان ایرانی را عمدتا ناشی از اصرار خانواده ها بر پرخوری فرزندان و در کنار آن، کم تحرکی و کمبود شدید فعالیتهای فیزیکی کافی در نوجوانان بویژه در بین دختران، به دلایل متعدد از جمله کمبود امکانات و زمینه های فرهنگی برای ورزش مستمر آنها دانست و گفت: یکی از مهمترین سیاستهای نظام سلامت ایران، پیشگیری از بیماری های مزمن غیرواگیر است که ۸۶ درصد بار بیماری ها در ایران را به خود اختصاص داده اند و اهداف این سیاست، توسط کمیته اجرایی، تعیین و دنبال می شوند. در سیاست پیشگیری از بیماری های مزمن غیرواگیر، توجه بسیار ویژه ای به برنامه های مداخله ای پیشگیری از چاقی و اضافه وزن شده است؛ چرا که رد پای چاقی در بسیاری از بیماری ها همچون بیماری های قلبی عروقی، سکته های قلبی و مغزی، فشار خون بالا، دیابت، سرطانهای متعدد، بیماری های مزمن تنفسی و … وجود دارد و افراد چاق در هنگام ابتلا به این بیماری ها، بیشتر در معرض خطر قرار می گیرند. چنانچه در اپیدمی کووید -۱۹ هم، افراد چاق بیش از سایرین تحت تاثیر عوارض و مرگهای ناشی از این بیماری قرار گرفته اند.
ملک زاده با بیان این که سرانه مصرف کالری ایرانی‌ها طی چهار دهه گذشته از ۲ هزار به بیش از ۳هزار کالری رسیده است و ۸۰ درصد جامعه ایران تحرکی کافی و مستمر ندارند، گفت: شیوع اضافه وزن و چاقی در ایران ، واقعا هراس انگیز شده است. ۳۰ میلیون ایرانی دارای «چاقی» و «اضافه وزن» هستند و شمار افراد چاق طی این مدت ، ۵٫۵ برابر و افراد دارای اضافه وزن، بیش از ۳٫۵ برابر شده است.
ریس پژوهشکده بیماری های گوارش و کبد علوم پزشکی تهران خواستار پرهیز خانواده ها از اصرار بر پرخوری خود و فرزندانشان و فراهم سازی زمینه های لازم برای افزایش فعالیتهای فیزیکی کافی و ورزش مستمر همگانی در کشور شد.
به گزارش دیده بان علم ایران جدیدترین مطالعه «سیر قد و وزن کودکان و نوجوانان جهان» که به رهبری دکتر مجید عزتی انجام شده، مبتنی بر داده های ۲۱۸۲ مطالعه و بررسی قد و وزن ۶۵ میلیون کودک و نوجوان (۵ تا ۱۹ ساله) در ۲۰۰ کشور جهان طی سالهای ۱۹۸۵ – ۲۰۱۹ بوده است.
اختلاف ۲۰ سانتی متری بلندقدترین و کوتاه قدترین کشورها ناشی از کیفیت تغذیه!
بر اساس نتایج این مطالعه، تاثیر تغذیه مناسب در دوران کودکی افراد، در روند رشد قدی آنها طی دوران نوجوانی، بسیار موثر است. نتایج مطالعه نشان داد قد و وزن کودکان سنین مدرسه که نشانگر سلامت و کیفیت رژیم غذایی آنهاست ، در سراسر جهان بسیار متفاوت است؛ به طوری که بین جوانان ۱۹ ساله در بلندترین و کوتاه ترین کشورها، ۲۰ سانتی متر اختلاف وجود دارد!
به گفته محققان مطالعه، این اختلاف ۲۰ سانتی متری کشورها در قد کودکان و نوجوانان، نشان دهنده یک شکاف رشد ۸ ساله برای دختران و شکاف رشد ۶ ساله برای پسران است. به عنوان مثال یک دختر ۱۱ ساله هلندی، همقد یک دختر ۱۹ ساله در بنگلادش و گواتمالا است!
محققان بین المللی حاضر در این مطالعه هشدار داده اند که تغذیه بسیار متغیر در دوران کودکی ، به ویژه کمبود مواد غذایی با کیفیت، ممکن است منجر به توقف رشد قد و افزایش چاقی کودکان شود و این امر بر سلامتی کودک در کل زندگی او تأثیر می گذارد.
بلندقدترین و کوتاه قدترین نوجوانان جهان
بر پایه نتایج بررسی های این مطالعه جهانی، بلندقدترین نوجوانان ۱۹ ساله جهان، در شمال غربی و مرکز اروپا همچون هلند ، مونته نگرو ، دانمارک و ایسلند هستند. در مقابل، کوتاه قدترین نوجوانان نیز عمدتا در جنوب و جنوب شرقی آسیا ، آمریکای لاتین و آفریقای شرقی همچون تیمور شرقی ، پاپوآ گینه نو ، گواتمالا و بنگلادش زندگی می کنند.
بیشترین رشد قد کودکان طی چهار دهه گذشته در اقتصادهای پیشرفته نوظهور
نتایج این مطالعه حاکیست بیشترین پیشرفت در متوسط قد کودکان طی دوره ۳۵ ساله در کشورهایی که به عنوان اقتصادهای پیشرفته نوظهورشناخته می شوند، همچون چین ، کره جنوبی و برخی از مناطق جنوب شرقی آسیا مشاهده می شود. به عنوان مثال ، پسران ۱۹ ساله در چین در سال ۲۰۱۹ ۸ سانتی متر بلندتر از سال ۱۹۸۵ شده اند، رتبه جهانی آنها از ۱۵۰ در سال ۱۹۸۵ به رتبه ۶۵ جهان در سال ۲۰۱۹ تغییر کرده است. در مقابل ، قد کودکان ، به ویژه پسران ، در بسیاری از کشورهای جنوب صحرای افریقا، طی این دهه ها، بدون تغییربوده یا کاهش یافته است.
اختلاف ۲۵ کیلوگرمی کشورهای دارای بالاترین و پایین ترین اضافه وزن نوجوانان ۱۹ ساله
مطالعه جهانی «سیر قد و وزن کودکان جهان طی ۳۵ سال گذشته» همچنین شاخص توده بدنی(BMI) – اندازه گیری نسبت قد به وزن که نشانه وزن مناسب فرد نسبت به قد اوست – را برای کودکان ارزیابی کرده است.
تجزیه و تحلیل نتایج این بخش از مطالعه نیز نشان داد که جوانان ۱۹ ساله با بالاترین شاخص توده بدنی در کشورهای جزایر اقیانوس آرام ، خاورمیانه ، ایالات متحده آمریکا و نیوزلند هستند. پایین ترین میزان شاخص توده بدنی هم مربوط به نوجوانان ۱۹ ساله در کشورهای جنوب آسیا مانند هند و بنگلادش است.
تفاوت بین کمترین و بیشترین شاخص توده بدنی در این مطالعه، حدود ۹ واحد معادل حدود ۲۵ کیلوگرم بوده است.
«عقب ماندگی در قد و پیشتازی در وزن» مشکل بسیاری از کودکان کشورها پس از ۵ سالگی
محققان این مطالعه نتیجه گیری کرده اند که در بسیاری از کشورها ، کودکان در سن پنج سالگی، دارای قد و وزن در «محدوده سالم» تعریف شده توسط سازمان بهداشت جهانی (WHO) هستند. با این حال ، پس از این سن ، کودکان در برخی از کشورها نسبت به ظرفیت رشد سالم ، افزایش قد بسیار کمی را تجربه کرده و وزن بیش از حد را افزایش داده اند.
تیم محققان بین المللی در این مطالعه می گویند: مهمترین دلیل این امر کمبود تغذیه مناسب و سالم و محیط زندگی در سنین تحصیل است ، زیرا هم افزایش قد و هم داشتن وزن مناسب، با کیفیت رژیم غذایی کودک ارتباط تنگاتنگی دارند.
تشدید مشکلات قد و وزن کودکان و نوجوان درآینده ، با کاهش بهبود تغذیه در دوران اپیدمی کووید-۱۹ و تعطیلی مدارس
به گزارش دیده بان علم ایران پروفسور مجید عزتی ، نویسنده ارشد مطالعه امپریال کالج لندن گفت: “کودکان در برخی کشورها با رشد سالم به پنج سال می رسند ، اما در سال های مدرسه عقب می مانند. این نشان می دهد که عدم تعادل بین سرمایه گذاری برای بهبود تغذیه در کودکان پیش دبستانی ، کودکان و نوجوانان سنین مدرسه به طرزی آشکار وجود دارد و این مساله به ویژه در هنگام بیماری همه گیر COVID-19 هنگامی که مدارس در سراسر جهان تعطیل است بسیار مهم است ؛ چرا که بسیاری از خانواده های فقیر قادر به تأمین تغذیه مناسب برای فرزندان خود نیستند.
” دکتر آندره رودریگز مارتینز ، نویسنده اصلی مطالعه از امپریال کالج لندن نیز تاکید کرد: “یافته های این مطالعه باید به ایجاد سیاست هایی برای افزایش میزان دسترسی و کاهش هزینه تغذیه مناسب و مقوی شود ؛ زیرا این سیاست به کودکان کمک می کند تا بدون افزایش وزن بیش از حد، دارای رشد قد مناسب شوند. این سیاستها می تواند شامل ابتکاراتی همچون کوپن غذایی برای تغذیه های مقوی ویژه خانواده های کم درآمد و برنامه های غذایی سالم رایگان مدارس برای دانش آموزان بویژه در دوران همه گیری کووید -۱۹ باشد.
انتهای پیام