رییس پژوهشکده علوم زمین از تولید نقشه های پایه سیلاب برای مناطق سیل زده و توسعه این نقشه ها برای کل استانها در آینده به منظور شناسایی مناطق پرخطر خبر داد.
به گزارش دیده بان علم ایران، راضیه لک در تشریح عملکرد سال گذشته این پژوهشکده به اجرای پروژه های مخاطرات زمین شناختی و انجام مطالعات وسیع بر روی سیلاب، زمین لغزش، تغییر اقلیم، فرو نشست زمین، زمین لرزه، آلودگی‌های فلزات سنگین در محیط‌های آب و خاک، مخاطرات مناطق ساحلی، دریایی و آتشفشان در سال گذشته اشاره کرد و گفت: در حوزه شناسایی منابع معدنی، با مطالعات گسترده و بنیادین با موضوع شناسایی ساختار پوسته زمین در همکاری مشترک با آکادمی علوم چین، اطلاعات ارزشمندی در خصوص ضخامت پوسته در زون‌های مختلف ایران که اطلاعات پایه برای شناسایی کانسارهای پنهان است، صورت گرفت. این مطالعات علاوه بر تولید اطلاعات کلیدی برای اکتشاف منابع معدنی عمیق در موضوعات زمین لرزه بکار می‌رود
پایان تردیدها در میزان حرکت سالانه پوسته در دریای عمان و لرزه خیزی آن
وی ادامه داد: پروفیل‌هایی در کل ایران اجرا و در سال ۹۸ در بخش دریایی مکران کامل شد. تعدادی لرزه‌نگار دریایی(OBS) در دریای عمان نصب و بعد از شش ماه، ماندگاری از کف دریا برداشت شد. درحال حاضر فرایند پردازش داده‌ها در دست انجام است و پس از اعلام نتایج، اطلاعات بسیار خوبی از وضعیت پوسته در دریای عمان حاصل خواهد شد که می‌تواند میزان حرکت سالانه پوسته و تمام تردیدهایی که برای بخش مکران و میزان لرزه‌خیزی آن وجود دارد را حل کند.
تولید نقشه های پایه سیلاب برای استانها و شناسایی مناطق پرخطر
رییس پژوهشکده علوم زمین، همچنین از تولید نقشه‌های پایه برای استانها و مناطق سیل زده شامل استان‌های گلستان، خوزستان، مازندران، لرستان و فارس در سال گذشته خبر داد و هدف از تهیه این نقشه ها که عمدتا مربوط به موضوعات فرسایش پذیری و نفوذپذیری است را ایجاد یک نگرش جدید در مدیریت مخاطره سیلاب توصیف کرد.
وی گفت: در حال حاضر این نقشه‌ها فقط برای چند استان و در مقیاس کوچک تهیه شده و لازم است در مقیاس بزرگ، برای کل ایران ارائه شود. بنابراین وجود نقشه‌های پایه برای اینکه نشان دهد امکان وقوع سیل در کجا بیشتر یا کمتر است، به مدیریت کلان کشور کمک می‌کند. ضمن آنکه می توان در مکان‌هایی که نفوذپذیری بالایی دارند با برنامه‌های آبخیزداری در مدیریت آب و هدایت آن به داخل زمین در زمان سیلاب، ازاین نقشه ها بهره برداری کرد.
لایروبی، مشکل خلیج گرگان را بیشتر می کند
به گزارش دیده بان علم ایران، لک، ضمن تاکید بر همکاری با دانشگاه گلستان در خصوص مشکل زمین لغزش و خلیج گرگان گفت: یک مدل سازی کامپیوتری در حال حاضر با هدف ارتباط زمین لغزش‌ها با وضعیت زمین شناسی و بارش‌ها در دست اجراست که این مدل از سازمان زمین شناسی آمریکا گرفته شده است و برای یک منطقه در کشور در حال اجراست. بعلاوه، برخی فعالیت‌های مقدماتی در خلیج گرگان پیشنهاد شده و ارائه راهکار موثر در زمینه خشک شدن آن درحال انجام است.
وی خاطرنشان کرد: مشکل ایجاد شده در خلیج گرگان، از دیدگاه متفاوت و با توجه به نرخ رسوبگذاری در خلیج گرگان و این که چه‌کاری برای بهبود آن با توجه به وضعیت رسوب شناسی خلیج، می‌توان انجام داد، بررسی می شود. بر اساس اطلاعات موجود، راهکار متفاوتی پیش بینی شد و به این نتیجه رسیدیم که لایروبی، مشکل خلیج گرگان را حل نمی‌کند و حتی ممکن است مشکل را بیشتر کند؛ زیرا مشکل اصلی در خلیج گرگان، علاوه بر نوسان آب دریای خزر که در کنترل ما نیست، نرخ رسوب گذاری بالای خلیج است که اگر لایروبی صورت گیرد، احتمال ورود رسوب از دریای خزر به خلیج گرگان از طریق کانالهای واقع در شبه جزیره میانکاله افزایش می‌یابد.
مطالعه «انتقال خطوط نفت در کن و قرچک»
رییس سابق سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور در ادامه هم همچنین اظهار کرد: پروژه‌ای از سوی شرکت ملی نفت به عنوان بررسی اثرات فرونشست زمین و امکان سنجی خطر لرزه بر لوله‌های انتقال نفت جنوب تهران به پژوهشکده واگذار شد که این پروژه نهایی و انجام شده است. همچنین در ادامه این پروژه، مطالعات بر روی انتقال خطوط نفت در کن و قرچک نیز در حال انجام است.
لک موضوع پژوهش در خصوص تغییر اقلیم که عموما جزء موضوعات بین المللی است را به عنوان یکی از موارد با اهمیت عنوان کرد و گفت: این موضوع از سال ۱۳۸۰ با مطالعه رسوبات دریاچه مهارلو در حال مطالعه است و هم اکنون دریاچه ها و پلایاهای زیادی در ایران بررسی و دوره های خشک و مرطوب هزار ساله آنها منتشر شده است. مطالعات تغییر اقلیم به دلیل نیاز به آزمایش‌های ایزوتوپی و سن سنجی که متاسفانه در کشور با مشکل مواجه است به صورت بین‌المللی و در همکاری با مراکز تحقیقاتی چین، انگلستان، آلمان، فرانسه و بلژیک اجرا می‌شود.
تهیه نقشه ملی خطر لرزه‌ای کشور
وی ماموریت دیگر پژوهشکده را که سازمان برنامه و بودجه سال‌هاست به آن محول کرده، تهیه نقشه ملی خطر لرزه‌ای کشور عنوان کرد و افزود: این یک پروژه ملی و برای کل ایران است که همه اطلاعات موجود در کشور و در سطح جهان مورد استفاده و از تمام داده‌های مربوط به ساز و کار گسل‌ها و اطلاعات لرزه ای کشور، تبدیل به نقشه قابل فهم برای همگان و به صورت آنلاین در سایت سازمان برنامه و بودجه بارگذاری می‌شود.
ارائه نخستین اطلاعات در مورد آتشفشان‌ها و دفعات خروج مذابها
لک،پروژه دیگر پژوهشکده را مطالعه آتشفشان‌های خفته و نیمه فعال دانست و اظهار کرد: مطالعات بر روی آتشفشان‌های دماوند، سهند و سبلان در دست اقدام است و برای اولین بار اطلاعات جدیدی در مورد آتشفشان‌ها، سن و تعداد دفعات خروج مواد مذاب از آنها به دست می‌آید.
وی به پروژه مشترک پژوهشکده علوم زمین ایران و دانشگاه تورنتو اشاره کرد که منجر به شناسایی چند جنس و گونه ادیاکارانا (اولین حیات) مربوط به ۵۵۰میلیون سال پیش شد.
پروژه مطالعاتی برای اکتشاف ذخایر آهن در آینده
رییس پژوهشکده علوم زمین گفت: اعضای هیات علمی پژوهشکده به مشکل و نیاز کشور به اکتشاف ذخایر آهن در آینده واقف بوده و مشغول مطالعه ارتباط بین کانی زایی آهن در شمال زون سنندج – سیرجان با سنگ های آذرین هستند تا این موضوع به صورت اصولی‌تر بررسی و کانسارهای عمیق از دیدگاه ژنتیکی بررسی شود. همچنین در خصوص شناسایی عنصر زیرکونیوم در قسمت‌هایی از استان مرکزی کارهای جدیدی انجام شده است.
درخواست کسب کرسی علوم زمین از یونسکو
به گزارش دیده بان علم ایران رییس پژوهشکده علوم زمین ایران به پروژه‌های بین المللی نیز اشاره کرد و گفت: در راستای فعالیت‌های بین المللی، پژوهشکده درخواست کسب کرسی علوم زمین را از یونسکو کرده که موافقت کلی با آن صورت گرفته است. این اتفاق باب جدیدی در اعتبار علمی ایران باز می‌کند و همانطور که می‌دانید کرسی ترویج علم را سال گذشته، مرکز سیاست‌های علمی‌کشور از یونسکو اخذ کرد.
انتهای پیام
* نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند