- دیده بان علم ایران – Iran Science Watch - https://didehbanelmiran.ir -

ارائه جایگزین جدید فسفریک‌اسید در واکنش‌های آلی توسط محقق کشور

عضو باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج نانوکاتالیزوری ساخته است که می تواند تحولی در واکنش‌های آلی ایجاد کند.

به گزارش دیده بان علم ایران علی کاظمی تبریزی دانشجوی دکتری صنایع چوب و کاغذ دانشگاه علوم و تحقیقات و عضو باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج با همکاری سید وحید اتقیا و سمیه سروی موفق به اختراع نانوکاتالیزوری جديد با نام سدیم‌ مونت‌ موریلونیت‌ آمونیوم‌ دی‌هیدروژن‌ فسفات به‌عنوان جايگزينی مناسب برای فسفریک‌اسید در واکنش‌های آلی شدند.

استفاده از کاتالیزورها در علم شیمی امری ناگزير و پديد‌ه‌ای ضروری به شمار می‌رود. در اين راستا کاتالیزورهای اسیدی نقشی عمده و کلیدی ايفا می‌کنند. مشکل اصلی در اين زمینه، دشواری به‌کارگیری اسیدهای شناخته‌شده معدنی مانند فسفریک‌اسید، سولفوريک‌اسید و کلريدريک‌اسید، سختی جداسازی محصولات و بهره اندک محصولات مورد نظر است. با توجه به اين موارد، استفاده از اسیدهای جامد به‌عنوان کاتالیزورهای جايگزين مورد توجه قرار گرفته است.

هدف اصلی اين اختراع، سنتز و معرفی يک نانوکاتالیزور جديد به‌عنوان جايگزينی مناسب و مؤثر برای فسفریک‌اسید و استفاده از آن در فرايندهای شیمیايی است. اساس کار در اين اختراع، اصلاح شیمیايی سطح نانوذرات سديم‌ مونت‌ موريلونیت، شناسايی نانوکاتالیزگر حاصل و سپس استفاده از آن به‌عنوان يک نانوکاتالیست ناهمگن در تبديل‌های آلی مختلف بود. مرحله کلیدی در اين اختراع، ساخت کاتالیزگر و شناسايی آن به کمک دستگاه‌های IR ،TGA ،XRD ،DRS و SEM بود که شامل اصلاح سطوح سديم‌ مونت‌ موريلونیت به وسیله ۳-آمینوپروپیل‌ تری‌اتوکسی‌ سیلان و اسیدی کردن آن و انجام کلیه تست‌های لازم بوده است.

واکنش سديم‌ مونت‌ موريلونیت با ۳-آمینوپروپیل‌ تری‌اتوکسی‌ سیلان امکان قرار دادن گروه‌های اسیدی را روی سطوح سديم‌ مونت‌ موريلونیت، برای ايجاد قابلیت کاتالیزگری در اين ماده را فراهم ساخت. گفتنی است که استفاده از کاتالیزگر تهیه‌شده در تبديل‌های آلی مختلف از جمله محافظت و محافظت‌زدايی از گروه‌های عاملی و واکنش‌های سنتزی از ديگر مراحل اين اختراع بود. نتیجه اولیه ساخت و اثبات ساختار کاتالیزور مورد نظر با روش‌های اشاره‌شده و نیز به‌کارگیری بسیار موفق آن در تسريع واکنش سنتز زانتن‌ها به‌عنوان نمونه‌ای از ترکیبات شبه‌دارویی و مقايسه نتايج، به‌خوبی مويد اولويت استفاده از کاتالیزور ساخته‌شده نسبت به ساير کاتالیزورها از نظر کاهش زمان فرايند، افزايش بهره‌وری، کاهش مقدار کاتالیزور مورد استفاده و نیز سهولت روش کار و جداسازی محصولات است. شايان ذکر است که گام بعدی، به‌کارگیری اين کاتالیزور در گستره وسیعی از واکنش‌های آلی است که برای انجام، نیاز به کاتالیزور اسیدی دارند.

انتهای پیام