آخرین اطلاعات پایگاه استنادی وب آو ساینس نشان میدهد که در سال ۲۰۱۷ میلادی تعداد کل مدارک ثبت شده توسط ۵۷ کشور اسلامی به ۲۳۷ هزار و ۵۴۳ مورد رسیده است و ایران با سهم ۲۲ درصدی در رتبه نخست تولید علم این کشورها قرار گرفته است.
به گزارش دیده بان علم ایران، دکتر محمدجواد دهقانی سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام ضمن اعلام این خبر گفت: از آنجا که تعداد مدارک ثبت شده جمهوری اسلامی ایران برابر با ۵۱ هزار و ۷۱ بوده است، بنابراین ۲۲ درصد از کل تولیدات علمی کشورهای اسلامی توسط پژوهشگران ایران اسلامی تولید می شود.
وی اظهار داشت: بر اساس اطلاعات مندرج در پایگاه بین المللی WOS ، از نظر کمیت تولید علم، جمهوری اسلامی در میان کشورهای اسلامی در سال ۲۰۱۷ برای اولین بار رتبه نخست را کسب کرده است. هر چند در پایگاه استنادی اسکوپوس در تولید علم ایران در میان کشورهای اسلامی رتبه اول را داشت ولی در پایگاه استنادی WOS تا قبل از این همواره در سالهای گذشته پس از ترکیه درجایگاه دوم بود. در حال حاضر نیز رتبه بین المللی ایران در هر دو پایگاه بین المللی WOS و اسکوپوس در پایان سال ۲۰۱۷ برابر با ۱۶ است.
سرپرست ISC در ادامه گفت: بر اساس برنامه ۱۰ ساله علم و فنآوری کشورهای اسلامی که در سال ۲۰۱۷ با حضور روسای جمهور و وزرای علوم و فنآوری کشورهای اسلامی در قزاقستان به تصویب رسید، مقرر شد میزان تولیدات علمی کشورهای اسلامی در ۱۰ سال آینده باید به دو برابر افزایش یابد. در حال حاضر سهم کل کشورهای اسلامی در تولید علم دنیا حدود ۸ درصد بوده و لذا در ۱۰ سال آینده بر اساس این برنامه لازم است به ۱۶ درصد افزایش یابد.
وی افزود: بررسی انجام شده نشان میدهد که روند تولیدات علمی کشورهای اسلامی در ۲۰ سال اخیر همواره صعودی بوده است. به طوری که تعداد مدارک تولید شده توسط کشورهای اسلامی از ۱۴۷۵۵۵ مورد در سال ۲۰۱۳ به ۲۳۷ هزار و ۵۴۳ مورد تا پایان سال ۲۰۱۷ افزایش یافته است. این روند تولیدات علمی رشد ۱۶۰ درصدی را در بازه زمانی مذکور در میان کشورهای اسلامی نشان میدهد. این در حالی است که میزان مدارک ثبت شده به نام جمهوری اسلامی ایران در سال ۲۰۱۳ از ۳۱ هزار و ۴۰۵ مدرک در سال ۲۰۱۷ به ۵۰ هزار و ۸۶۵ مدرک رسیده و میزان رشد تولید علم در این پنج سال ۶۲۰ درصد بوده است.
روند تولیدات علمی ۵۷ کشور اسلامی در بازه زمانی ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷
سرپرست ISC خاطرنشان کرد: مقایسه میزان تولیدات علمی کشورهای اسلامی برتر تولید کننده علم در ۲۰۱۷ نشان می دهد که کشورهای جمهوری اسلامی ایران با ۵۱۰۷۱، ترکیه با ۴۶۷۰۴ مدرک، مالزی با ۲۴۲۲۸ مدرک ، عربستان صعودی با ۱۹۹۹۳ مدرک و مصر با ۱۷۹۴۴ مدرک به ترتیب در جایگاه های اول تا پنجم قرار دارند. این در حالی است که در سال ۲۰۱۳ کشور ترکیه با ۳۷۲۷۷ مدرک، ایران با ۳۱۴۰۵ مدرک، مالزی با ۱۷۳۷۶ مدرک ، عربستان صعودی با ۱۲۰۱۷ و مصر با ۱۰۶۳۶ مدرک کشورها ی برتر تولید کننده علم بوده اند.
دهقانی گفت: همچنین بررسی میزان سهم کشورهای اسلامی برتر تولید کننده علم حاکی از آن است که جمهوری اسلامی ایران در سال ۲۰۱۷ با ۲۲٫۴ درصد ، ترکیه ۲۰٫۵ درصد، مالزی ۱۰٫۶ درصد ، عربستان سعودی ۸٫۸ و کشور مصر ۷٫۹ درصد تولیدات علمی را دارند. این در حالی است که در سال ۲۰۱۳ میزان سهم کشورهای ترکیه ۳۳٫۶ درصد، ایران ۱۹٫۸ درصد، مالزی ۱۱٫۱ درصد، عربستان ۷٫۶ و مصر ۶٫۷ درصد بوده است. همچنین، بررسیها بیانگر این امر است که در مجموع بیش از ۸۰ درصد تولیدات علمی کشورهای اسلامی توسط ۲۰ درصد این کشورها تولید می شود .
وی افزود: از نظر تولید علم در حوزه های پژوهشی مختلف توسط کشورهای اسلامی در بازه زمانی ۲۰۱۳ الی ۲۰۱۷ حوزههای موضوعی مهندسی با ۱۸۸۰۲۶، شیمی با ۸۲۰۳۱، علم رایانه با ۷۸۱۹۸ بیشترین مشارکت را داشته و از این نظر در جایگاه های نخست تا سوم در میان تمامی حوزه های علمی قرار دارند. جایگاههای سوم تا دهم نیز متعلق به حوزه های موضوعی فیزیک، علم مواد، سایر موضوعات فناوری علم، ریاضی، پزشکی داخلی- عمومی، محیط زیست و علوم زیستی و داروشناسی و داروسازی میباشد.
توزیع فراوانی حوزه های پژوهشی کشورهای اسلامی در بازه زمانی ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷
دهقانی در پایان گفت: در زمینه دیپلماسی و همکاری های علمی کشورهای اسلامی با سایر کشورهای جهان؛ کشورهای آمریکا، فرانسه، انگلستان، آلمان، چین، کانادا و استرالیا ۷ کشوری هستند که با کشورهای اسلامی بیشترین همکاری علمی را در بازه زمانی ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷ داشته اند. نباید فراموش کرد که توسعه علمی در کشورهای اسلامی و مرجعیت علمی در سطح بین المللی تنها با افزایش کمیت تولید علم حاصل نمی شود. مرجعیت علمی اولین بند از سند سیاست های کلان علم و فناوری ابلاغی توسط مقام معظم رهبری است. توسعه و مرجعیت علمی پیامدهای مثبت زیادی برای کشورهای اسلامی به همراه خواهد داشت. بنابراین، بی تردید همزمان با ارتقاءکمیت تولید علم باید افزایش اثرگذاری اقتصادی و اجتماعی علم تولید شده نیز مورد توجه قرار گیرد.
انتهای پیام
* نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند