جمعه، ۱۰ فروردین، ۱۴۰۳ | Friday, 29 March , 2024

یادمان پزشکی که قلبش برای کودکان ایران می تپید

نسخه قابل پرینت
کد خبر:34745
یکشنبه، ۱ بهمن، ۱۳۹۶ | 14:04

یادمان پزشکی که قلبش برای کودکان ایران می تپید

اول بهمن ماه مصادف است با سالگرد درگذشت استاد محمد قریب، پدر طب اطفال در ایران که در کنار تبحر و چیره دستی در تشخیص و درمان بیماری های کودکان به واسطه ویژگی های برجسته اخلاق انسانی و حرفه ای و دستگیری از بیماران مستمند از محبوب ترین چهره های پزشکی  کشور به شمار می رود.

به گزارش دیده بان علم ایران، چهل و سه سال پیش در اول بهمن ماه ۱۳۵۲ تن رنجور و بیمار دکتر قریب از چنگال درد رها شد در حالی که تا واپسین ساعات عمر، دل نگران و دغدغه مند رنج های کودکان بیمار بود.

محمد قریب در سال ۱۲۸۸ در تهران متولد شده بود. پدرش مرحوم علی اصغر از مردم گرکان از توابع آشتیان بود. وی پس از طی دوران ابتدایی در دبستان سیروس و دوره دبیرستان در دارالفنون (دارالمعلمین تهران) در سال ۱۳۰۶ شمسی در زمره اولین گروه دانشجویان ایرانی برای ادامه تحصیل در رشته پزشکی راهی فرانسه شد.

وی که تنها یک سال پس از آغاز تحصیل پزشکی در شهر «رن» فرانسه موفق به دریافت جایزه لابراتوار تشریح دانشکده پزشکی شده بود در سال ۱۳۱۴ نخستین ایرانی بود که توانست در کنکور انترنی بیمارستان پاریس موفق شود.

وی در سال ۱۳۱۵ با زهرا قریب، دختر مرحوم استاد عبدالعظیم قریب، ازدواج کرد و در سال ۱۳۱۷ به ایران بازگشت. پس از طی دوره سربازی در سال ۱۳۱۹ به عنوان دانشیار طب اطفال در دانشگاه به فعالیت علمی مشغول شد.‏

دکتر قریب که مهارتی کم نظیر در تشخیص بالینی داشت از همان سال‌های ابتدایی بازگشت به ایران مطبی را در کنار خانه اش برای رسیدگی مستقیم به بیماران راه اندازی کرد.

مطب اول او که از سال ۱۳۱۷ تا ۱۳۲۵ دایر بود دو اتاق در منزلی اجاره‌ای نبش خیابان حشمت الدوله و پهلوی سابق بود و از ۱۳۲۵ تا ۱۳۵۱، مطب او در کنار منزلش در خیابان کاخ سابق بود که شامل یک اتاق دفتر، یک اتاق معاینه و یک اتاق انتظار بود.

او هر روز از ساعت ۱۴ تا ۲۱ به معالجه بیماران می‌پرداخت و از بسیاری از آنان پولی دریافت نمی‌کرد. حق ویزیت دکتر با آن همه حسن شهرت، حتی از برخی شاگردانش نیز پایین‌تر بود!

قریب علاوه بر این از زمان بازگشت به ایران، ابتدا در بیمارستان رازی به اداره بخش اطفال مشغول شد و بعد از آن به بیمارستان هزار تختخوابی رفت و بخش اطفال این بیمارستان را دایر کرد.

او در سال ۱۳۱۹ کتاب بیماری‌های کودکان را به چاپ رساند و در سال ۱۳۳۵ با همکاری دکتر حسن اهری آن را با اصلاحات جدید تجدید چاپ کرد.

از مهمترین اقدامات او بنیانگذاری و تأسیس نخستین بیمارستان تخصصی کودکان یعنی مرکز طبی کودکان به همراه دکتر حسن اهری بود که این اقدام را در زمان بازنشستگی خود انجام دادند.

استاد قریب که به پاس موفقیت های چشمگیر علمی خود به دریافت نشان دانش از دانشگاه تهران و نشان درجهٔ اول فرهنگ از وزارت آموزش و پرورش و نشان عالی لژیون دونور از دولت فرانسه نایل شده در مدت سال‌های فعالیت علمی خود در کنگره‌های مختلف بین‌المللی در کشورهای مختلف از جمله فرانسه، آمریکا، کانادا، ژاپن، ترکیه و اتریش شرکت کرد و عضویت چندین مجمع علمی بین‌المللی را برعهده داشت.‏ وی اولین تعویض خون را در ایران انجام داد و از بنیانگذاران انتقال خون در ایران بود.

دکتر قریب در کنار فعالیت های علمی، فعالیت سیاسی و اجتماعی نیز داشت به گونه‌ای که بارها در کلاس درس به اقدامات رژیم پهلوی انتقاد کرد و از جمله یازده استاد شجاع دانشگاه تهران بود که در خفقان ماه های پس از کودتای ۲۸ مرداد، بیانیه اعتراض به قرارداد کنسرسیوم نفت را امضا کردند که به  دستور شاه مبنی بر اخراج آنها از دانشگاه منجر شد.

دکتر قریب از استادان برجسته و نامدار دانشکده پزشکی دانشگاه تهران بود. او و دکتر فریدون کشاورز از پایه گذاران طب اطفال در ایران هستند. برخلاف دکتر کشاورز که به دلیل فعالیت های سیاسی، موفق به تربیت پزشکان اطفال نشد، دکتر قریب طی سال های ۱۳۲۰ تا ۱۳۵۳ شاگردان نامداری چون احمد قانع بصیری، صادق مختارزاده، مرتضی مشایخی، نورالدین هادوی، غلامرضا خاتمی( مترجم کتاب طبی « اطفال نلسون»)، احمد سیادتی( متخصص سرشناس بیماری های اطفال در تهران) و … را پرورش داد که جملگی به بزرگان پزشکی ایران بدل شدند و به همین دلیل به دکتر قریب، لقب «پدر طب اطفال ایران» اعطا شد.

 

دکتر قریب همواره به یافته‌های جدید طب جهان احاطه داشت و این گونه مطالب را به دانشجویان خود ارایه کرده، آنان را برای پیگیری پیشرفت‌های علمی در جهان تشویق می‌ کرد. برای مثال تا قبل از او، کسی در ایران با «آنتی بیوتیک» آشنا نبود اما قریب برای اولین بار اعلام کرد که داروهای جدید برای از بین بردن میکروب‌ها شناخته شده است که ارزش آن بسیار بیشتر از داروهای قبلی است.

وی البته بیش از توجه به روش‌های نوین بر آموزش خانواده‌ها و برخورد عاطفی و اخلاقی با بیماران تاکید داشت. دستگیری از مستمندان و دردمندان و رسیدگی به نابسامانی‌های زندگی بیماران از دیگر ویژگی‌های بارز قریب بود.

ساعت‌های مطالعه وی، بسیار بیشتر از شاگردانش بود و صبح‌ها در کمال سخاوت، جدیدترین نتایج مطالعات خود را در اختیار دانشجویان قرار می‌داد. به تربیت درست دانشجویان علاقه خاصی داشت و در هنگام درمان کودکان بیمار، دانشجویان خود را نیز در آنجا حاضر می‌کرد و درباره بیماری از آن‌ها سوالاتی می‌پرسید.  ویزیت روزانه دکتر قریب برای رزیدنت‌ها و دانشجویان، تجربه آموزشی بی نظیری بود که اغلب، عده زیادی داوطلب شرکت در آن بودند.

وی صبح‌ها زودتر از دیگران به بیمارستان می‌رسید و پس از شنیدن گزارش‌های صبحگاهی دانشجویان، به اتفاق آنان به بالین بیمار می‌رفت و با بحث و آنالیز دقیق، دانشجویان را در تشخیص صحیح راهنمایی می‌کرد.

مرحوم دکتر قریب در سال۱۳۵۱ به هماچوری (دفع خون از دستگاه ادراری) مبتلا شد، بعدها تشخیص دادند بیماری او سرطان مثانه است، اقدامات درمانی انجام شده در ایران و آمریکا تأثیر چندانی بر بیماری این پزشک بنام نداشت و سرانجام در روز سه شنبه اول بهمن ۱۳۵۳ بر اثر این بیماری در مرکز طبی کودکان درگذشت.

پیکر او پس از تشییعی باشکوه و اقامه نماز توسط آیت الله العظمی مرعشی نجفی طبق وصیتش در نزدیکی مزار پدرش در قبرستان شیخان قم به خاک سپرده شد.

انتهای پیام

 

مطالب مرتبط

دانشمند ایرانی، برنده جایزه ترولند ۲۰۲۲ آکادمی علوم آمریکا شد

موهای خاکستری با رفع استرس می‌توانند رنگ طبیعی خود را بازیابند

بیست و چهارمین جشنواره تحقیقات علوم پزشکی رازی برگزار شد

استاد بیماری های داخلی و ریه دانشگاه علوم پزشکی تهران درگذشت

نظر دهید

* نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند

سرخط خبرها