عضو هیات علمی گروه پژوهشی علم سنجی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور گفت: فشار ناشی از «منتشر کن یا بمیر» یکی از دلایل سوء رفتار علمی است.
به گزارش خبرنگار دیده بان علم ایران دکتر «المیرا جنوی»، در میزگرد سرقت ادبی در آثار علمی در کنگره بین‌المللی «اخلاق در علوم و فناوری» افزود: سوءرفتار پژوهشی تنها به سرقت ادبی ختم نمی‌شود؛ تعریف بین‌المللی سوءرفتار علمی عبارت است از هرگونه رفتار عمدی یا غیرعمدیِ پژوهشگران در عدم رعایت استاندارهای اخلاقی و علمی در پژوهش.
وی افزود: همچنین طبق تعریف دولت فدرال ایالت متحده، هر گونه ساخت و دستکاری داده، جعل و تحریف داده یا سرقت ادبی در طرح، اجرا، و یا بررسی نتایج پژوهش سوءرفتار پژوهشی نام می گیرد.
دکتر جنوی خاطرنشان کرد: بررسی انواع مقالات سلب اعتبار شده در پایگاه اسکوپوس نشان می‌دهد، فشارهای ناشی از «منتشر کن یا بمیر»، تمایل به « برتر بودن»، مشکلات شخصی، مسائل شخصیتی، تفاوت‌های فرهنگی، فقدان واقعی فهم، عدم سرمایه‌گذاری در آموزش، تعهد کمتر در فرایند یادگیری و تمرکز برای گرفتن مدرک، تعدادی از انگیزه‌های سوء‌رفتارعلمی محسوب می‌شوند.
وی گفت: یکی از اقدامات ملی در نقشه جامع علمی کشور، راهبرد کلانی است که در راستای تقویت و انسجام‌بخشی به نظام اطلاعات علمی و فناوری کشور تدوین شده و مأموریت استانداردسازی، اصلاح فرآیندهای تولید، ثبت، داوری، سنجش و ایجاد بانک‌های اطلاعاتی یکپارچه برای رساله‌ها، پایان‌نامه‌ها، طرح‌های پژوهشی و … از جمله اقدامات ملی این راهبرد کلان است.
عضو هیات علمی گروه پژوهشی علم سنجی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور تصریح کرد: در این راهبرد همچنین بر نهادينه كردن مديريت دانش و ابتنای مديريت جامعه بر اخلاق و دانش بر اساس الگوهاي ايرانی- اسلامی در نهادهای مختلف تاکید شده است.
وی افزود: در مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور راهبرد دیگری وجود دارد که به ایفای نقش این مرکز در برنامه‌ریزی، اجرای ارزیابی، پایش نظام علم، فناوری و نوآوری در سطح ملی و بین‌المللی اختصاص یافته و پژوهشی نیز با عنوان بداخلاقی_علمی در جهان صورت گرفته است و ساخت، دستکاری و جعل داده، سرقت علمی، خوداستنادی، مقالات تکراری، سرقت ایده، تضاد منافع و استناد اجباری به عنوان مصادیق بدرفتاری‌های علمی شناسایی و مشخص شده است که سوءرفتار نویسندگان، نقض قوانین و مقررات، عدم رعایت شیوه‌های تحقیقاتی پذیرفته شده، عدم پاسخ نویسنده جهت تأیید اعتبار، عدم پشتیبانی از صحت پژوهش، استفاده غیر مجاز از اطلاعات محرمانه در تحقیقات شخصی و عدم ارائه داده‌ها بر خلاف نتایج پژوهش‌های قبلی نویسنده منجر به سلب اعتبار پژوهش شده است.
این محقق ، بررسی مقالات ارسالی توسط متولیان نشریات علمی پیش از پذیرش مقالات علمی، برگزاری کارگاه‌های مرتبط با روش نگارش علمی صحیح، نحوه تهیه و ارسال مقاله به نشریات معتبر علمی، نظارت بر نشریات علمی و عملکرد ایشان در فرایند داوری و همچنین بررسی مستمر عملکرد دانشگاه ها و رشته های علمی در فواصل مشخص را برای کاهش بداخلاقی علمی پیشنهاد کرد.
انتهای پیام