- دیده بان علم ایران – Iran Science Watch - https://didehbanelmiran.ir -

حیرت زلزله شناسان از میزان انرژی بالای آزاد شده در زلزله اخیر/گسیختگی چهار کیلومتری زمین و ایجاد پرتگاه سه متری در زلزله کرمانشاه

مشاهدات محققان زلزله شناسی مهندسی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در منطقه زلزله زده غرب کرمانشاه حاکی از میزان انرژی بالای آزاد شده در اثر زلزله ۷٫۳ در مقیاس امواج درونی زمین ۲۱ آبان است که تاثیر حیرت انگیزی بر لایه های سطحی زمین داشته به طوری که به جابجایی عمودی با ارتفاع بیش از سه متر و گسیختگی طولی به امتداد بیش از چهار کیلومتر با پهنای بیش از یک کیلومتر در سطح زمین انجامیده است.

به گزارش خبرنگار دیده بان علم ایران، تیم کارشناسی و تحقیقاتی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، متشکل از متخصصان زلزله، ژئوتکنیک، سازه، تاسیسات، مصالح و بتن، شهرسازی، حمل و نقل و مدیریت بحران، روز بعد از رخداد زلزله ۲۱ آبان ماه با بزرگی ۷.۳ به منطقه اعزام و از دیدگاه های مختلفی ابعاد حادثه را بررسی کردند.

یافته قابل توجه این تیم، گسیختگی نادر و طویل و عریضی بوده که در پی وقوع زلزله با بزرگی ۷.۳ در مقیاس امواج درونی زمین در اطراف رومرکز آن به وقوع پیوسته است. این جابجائی در جهت عمودی به ایجاد پرتگاه با ارتفاع بیش از سه متر و گسیختگی طولی در امتداد بیش از چهار کیلومتر و در پهنای بیش از یک کیلومتر در سطح زمین بوده است.

دکتر علی بیت اللهی، مدیر بخش زلزله‌شناسی مهندسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی می گوید چنین رخ‌نمویی از گسیختگی های خاک و لغزش سطحی در زمین در زلزله های پیشین ایران نادر و بدیهی است که این گسیختگی ها در اثر جنبش نیرومند زمین پدید آمده که نمود آن در سطح زمین و در لایه های سطحی به صورت گسیختگی های کششی و کنده شدن سطح زمین و جابجائی و پرتاب سنگ ها است.

 عکس هایی از گسیختگی سطحی در اثر زلزله کرمانشاه – سرپل ذهاب

به گفته وی این زون گسیختگی که دربر دارنده حرکات کششی لغزش در دامنه های خاکی بوده که در ۱۰ کیلومتری شمال شرق شهر سرپل ذهاب (خط مستقیم) و در مجاورت روستای مله کبود سمت شمال شرقی آن واقع است که جهت بازدید و شناسائی از روستای مله کبود واقع در ارتفاع ۷۶۰ متری از سطح دریا، در جهت شمال شرق تا ارتفاع ۱۷۰۰ متری، طول مسیری تقریبی دو کیلومتری را به صورت پیاده باید پیمود. مختصات جغرافیائی نقطه مرکز این زون گسیختگی به طول جغرافیائی ۴۵.۹۰۹ درجه و عرض ۳۴.۵۳۶ درجه است.

کنده شدن زمین و جابجائی سنگ های مستحکم در سطح و نیز جهت یافتگی گسیختگی کششی در دامنه ارتفاعات شاه نشین

امتداد گسیختگی شمال غرب – جنوب شرق بوده که در راستای گسل های منطقه است. این زون در ناحیه ای واقع شده که جانمائی پس لرزه ها نیز منطبق با آن است.

به گفته بیت اللهی، در سمت شمال غربی زون گسیختگی و به سمت روستاهای تپانی، نوشیروان و سراب ذهاب، دشت ذهاب واقع شده است که احتمال می رود پهنه گسلی ذهاب نیز حدفاصل این دشت و ارتفاعات شرقی آن نظیر ارتفاعات شاه نشین که در پیشانی آن قلعه یزدگرد نیز واقع شده، باشد.

در سمت جنوب شرقی و در مجاورت آبشار ریژاوو یا آبشار پیران (حوالی روستائی به همین نام) پرتگاه های مرتفعی وجود دارد که اثر گسل های با راستای شمال غرب – جنوب شرق منطقه و از آن جمله پهنه گسل ذهاب را نشان می دهد.

پرتگاه احتمالی گسلی پهنه ذهاب در مجاورت آبشار پیران

وی با بیان این که این منطقه مطمئنا یکی از عمده ترین کانون های رهائی تنش تکنونیکی منطقه در زلزله ۷.۳ کرمانشاه – سرپل ذهاب بوده است تصریح کرد: در این منطقه علاوه بر گسیختگی های خاک، از جا در آمدن سنگ ها، کنده شدن و متلاشی شدن زمین علاوه بر گسیختگی هایی که حالت رانش زمین را متصور می سازند، مشهود است. همچنین امتداد طویل گسیختگی و انطباق آن با پخش شدگی پس لرزه ها و جهت گسله های شناخته شده منطقه نشان می‌دهد که گسل مسبب زلزله نیز در هیمن راستا جابجائی عمده داشته و بیشترین اثرات جنبش زمین نیز در این مناطق رخ داده است.

انتهای پیام