- دیده بان علم ایران – Iran Science Watch - https://didehbanelmiran.ir -

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی: ابرفناوری های دارای رویکرد آمریکایی مثل نانو و بیوتکنولوژی، نگرانی‌ها در مورد انسان و طبیعت را افزایش داده است

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: در عصر و زمان “ابَر فناوری‌ها” مانند زیست فناوری، فناوری نانو و … که رویکردهایی مانند غیر مرکزی بودن، آمریکایی بودن، تعاملی بودن، هوشمند بودن، شبکه‌ای بودن و… دارند، نگرانی‌ها در مورد انسان و طبیعت افزایش یافته است.

به گزارش دیده بان علم ایران، حجت الاسلام و المسلمین دکتر سعید رضا عاملی در بازدید از ستاد توسعه فناوری نانو، خاطرنشان کرد:  این فناوری‌ها قابلیت و توانایی بسیاری دارند و زندگی را تسهیل کرده‌اند اما توجه به خطرات آن‌ها هم لازم است.

وی خاطرنشان کرد: علم یک تیغ دولبه است و اگر ما در فعالیت علمی به موضوع سلامت جامعه توجه نکنیم این فعالیت علمی می‌تواند خطرناک باشد. علم می‌تواند طبیعت و انسان را نابود کند همانطور که در “صنعت نسل یک” این اتفاق افتاد.

به گفته این استاد ارتباطات، انسان در اثر این فناوری دچار از خودبیگانگی می شود و نوعی تنهایی ساختارمند در او شکل می گیرد و  و اصلا یادش می رود که از کجا آمده است و به کجا می خواهد می رود و اساسا در کجا زندگی می کند. فناوری‌های جدید از این نظر دارای قدرت بیشتری هستند و به همین دلیل از آن‌ها با عنوان “ابَر فناوری” یاد می‌شود.

عاملی در عین حال حوزه فناوری نانو را یکی از نمادها و نشانه‌های نمادین موفقیت کشور دانست و افزود: راه توسعه این رشته با توجه به توانمندی‌ها، ظرفیت‌ها و قابلیت‌ها باز است.

استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران با اشاره به ارتباط “علم و فناوری” و “فرهنگ” ادامه داد: علم، فناوری و فرهنگ دو حوزه درهم‌ تنیده هستند و شورای عالی انقلاب فرهنگی با توجه به قابلیت و ظرفیت خود به عنوان “قرارگاه مرکزی فرهنگ و علم کشور” در این دو حوزه برنامه‌ریزی و سیاستگذاری می‌کند.

رئیس ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور با بیان این موضوع که در چهار دهه پس از پیروزی انقلاب اسلامی کارهای زیادی در کشور انجام شده گفت: نیمه‌کاره رها کردن این کارها بزرگ‌ترین آسیب‌ها در کشور است و کارها باید به صورت مداوم و تا به نتیجه و سرانجام رسیدن پیگیری شوند.

عاملی با اشاره به حمایت‌های مقام معظم رهبری از حوزه علم و فناوری افزود: شورای عالی انقلاب فرهنگی به عنوان قرارگاه اصلی فرماندهی علم و فرهنگ کشور آمادگی دارد تا پیشنهادهای ستادهای ملی علم و فناوری برای ادامه استمرار و تقویت موفقیت‌های کشور را به سیاست کلان تبدیل کند.دکتر عاملی با اشاره به موضوع “پیوست فرهنگی در حوزه فناوری” گفت: هم در مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی و هم در مصوبات مجلس شورای اسلامی تکیه زیادی بر موضوع “پیوست فرهنگی” شده است.

وی  با تاکید بر لزوم جلوگیری از به حاشیه رفتن این موضوع افزود: نباید اجازه بدهیم این مفهوم مانند بعضی مفاهیم دیگر به روزمرگی دچار شود.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: الان هرکسی می‌خواهد مشکل خود را حل بکند چند جمله تحت عنوان “پیوست فرهنگی” می‌نویسد و مدعی می‌شود که عملکرد او “پیوست فرهنگی” دارد. اما از منظر حقیقی و واقعی مفهوم “پیوست فرهنگی” این نیست.

وی افزود: به عنوان مثال در بخش توسعه فناوری؛ هدف ما تامین و حفظ سلامت جامعه است.

دکتر عاملی گفت: به عنوان مثال حضور یک متخصص علوم اجتماعی و صاحبنظر در حوزه فرهنگ در کنار برنامه ریزی های فنآورانه با رویکرد تامین سلامت شناختی، رفتاری و اجتماعی می تواند مسیر پیشرفت را اصلاح کند و یک نوع نگاه چند رشته ای و همه جانبه نگر را تامین کند.

وی افزود: اگر موضوع “مسئولیت اجتماعی” در فناوری‌ها مورد توجه قرار گیرد، بخشی از نگرانی‌ها برطرف خواهد شد.استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران با اشاره به نگاه دین به موضوع “توسعه” ادامه داد: دین برای “توسعه موزون” آمده و اگر بتوانیم از دین برای “توسعه موزون” یک الگو استخراج کنیم، نگرانی‌ها در مورد “ابَرفناوری‌ها” تا حدود زیادی برطرف خواهد شد.

رئیس ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به نظرات رهبر معظم انقلاب در “بیانیه گام دوم انقلاب” گفت: ایشان بر موضوع “دانش‌بنیان” و “فرهنگ مبنا” بودن همه فعالیت‌ها تاکید دارند و حتی در هفت راهبردی که در این بیانیه تعیین کرده‌اند این خصیصه مشاهده می‌شود.

وی ضمن تاکید بر لزوم نگاه همزمان به این دو مفهوم افزود: بعضی‌ها فقط به “دانش بنیان” بودن فعالیت‌ها نگاه می‌کنند و چندان به “فرهنگ مبنا” بودن فعالیت‌ها توجه نمی‌کنند.

دکتر عاملی ادامه داد: در “زیست فناوری” و “اکوسیستم” جمهوری اسلامی نگاه همزمان و توامان به این دو خصیصه لازم است.

به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پایان سخنان خود با اشاره به لزوم نگاه بین المللی در فعالیت‌های فرهنگی و علمی گفت: حقیقت این است که در بعضی بخش‌ها، با خلا نظری مواجه هستیم که باید ضمن تعامل با نهادهایی مانند ستاد توسعه فناوری نانو این  خلا برطرف شود.

وی افزود: جهان اسلام، جمهوری اسلامی را به عنوان پرچمدار علم پذیرفته است و جمهوری اسلامی هم آمادگی دارد تا تجارب خود در این زمینه را با جهان اسلام به اشتراک گذارد.

دکتر سعید سرکار، دبیر ستاد توسعه فناوری نانو هم در سخنانی، کسب رتبه چهارم در تولید علم نانو، هزار و ۹۱۶ اقدام برای تأمین تجهیزات ۸۷ دانشگاه و مرکز تحقیقاتی در شبکه آزمایشگاه‌های فعال حوزه فناوری نانو و تولید ۶۰۹ نوع محصول را از دستاوردهای کشور در حوزه نانو عنوان کرد و گفت: حدود هزار مقاله علمی در سال گذشته در بخش فناوری نانو در کشور نوشته شده و ۳۰ درصد اختراعات بین‌المللی کشور در پنج سال گذشته در حوزه فناوری نانو بوده است.

وی با بیان اینکه ایران توانسته در سال ۲۰۱۹ رتبه چهارم در تولید مقاله حوزه فناوری نانو در جهان را به دست آورد، افزود: بر اساس گزارش بنیاد علم آمریکا، در سال ۲۰۱۸ رتبه ایران به لحاظ کیفیت مقالات علمی در جهان در جایگاه پنجم قرار گرفته است.

سرکار با بیان اینکه ایران در حال حاضر حدود ۴۰ درصد تولید علم جهان اسلام در حوزه فناوری نانو را به خود اختصاص داده و حدود ۱۰۰ استاندارد ملی در حوزه فناوری نانو به تصویب رسانده است، اظهار کرد: استانداردهای بین‌المللی تناسب دستاوردها با توانمندی‌های تولید در هر کشور را مورد سنجش قرار می‌دهد و ایران توانسته چهار استاندارد بین‌المللی در حوزه فناوری نانو را به تصویب برساند.

دبیر ستاد توسعه فناوری نانو با اشاره به زیرساخت‌های ایجاد شده در حوزه فناوری نانو در کشور، ادامه داد:در گذشته ساز و کار مناسب برای استفاده از تجهیزات آزمایشگاهی در حوزه فناوری نانو در مراکز علمی کشور وجود نداشت که با ایجاد شبکه آزمایشگاه‌های فعال حوزه فناوری نانو، این فرصت برای پژوهشگران فراهم شده است. البته بالغ بر ۱۹۹ عنوان از تجهیزات این شبکه توسط ۴۹ شرکت ایرانی تولید شده است.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان اینکه تا امروز آزمایشگاه‌های شبکه فناوری نانو ۱۲۰ میلیارد تومان درآمد داشته‌اند و بیش از دو میلیون عنوان خدمت توسط این شبکه ارائه شده است، تاکید کرد: تحریم‌های اعمال شده علیه کشور باعث شد که ایران برای دستیابی به فناوری‌های پیشرفته تلاش مضاعف داشته باشد و بخش زیادی از این دستاوردها مرهون این تحریم‌ها است.

سرکار با بیان اینکه شرکت‌های فعال در حوزه فناوری نانو برای فعالیت‌های خود تنها به حمایت‌های مالی نیاز ندارند و سایر حمایت‌ها نیز در این زمینه لازم است، گفت: در این زمینه حدود ۲۵ خدمت اعم از آموزش مشاوره، حسابداری و… به شرکت‌های فعال در حوزه فناوری نانو ارائه می‌شود.

دبیر ستاد فناوری نانو با اشاره به تولیدات علمی حوزه فناوری نانو ادامه داد: حدود هزار مقاله علمی در سال گذشته در بخش فناوری نانو در کشور نوشته شده و ۳۰ درصد اختراعات بین‌المللی کشور در پنج سال گذشته در حوزه فناوری نانو بوده است.

وی با اشاره به ظرفیت‌های بالای کشور در حوزه فناوری نانو افزود: با توجه به ظرفیت بالای کشورمان در حوزه فناوری نانو، ایران می‌تواند در صادرات محصولات با فناوری بالا در حوزه نانو در جهان مطرح باشد.

سرکار با تاکید بر اینکه در حال حاضر تجهیزات بخش فناوری نانو توسط شرکت‌های ایرانی تولید می‌شود، افزود: ایران امروز سازنده ماشین‌های صنعتی و صادرکننده خط تولید این محصولات است و حدود ۲۹ عنوان تجهیزات فناوری نانو توسط شرکت‌های ایرانی تولید می‌شود.

انتهای پیام