جمعه، ۱۰ فروردین، ۱۴۰۳ | Friday, 29 March , 2024

«نیچر» بر اساس مطالعه بی سابقه در ۲۰۰ کشور جهان: روستاها از شهرهای جهان چاق تر شدند/هر فرد ۶ کیلوگرم سنگین تر شده است!

نسخه قابل پرینت
کد خبر:44306
پنج شنبه، ۱۹ اردیبهشت، ۱۳۹۸ | 08:28

«نیچر» بر اساس مطالعه بی سابقه در ۲۰۰ کشور جهان: روستاها از شهرهای جهان چاق تر شدند/هر فرد ۶ کیلوگرم سنگین تر شده است!

نتایج  مطالعه جهانی امپریال کالج لندن که هشتم ماه می در مجله « نیچر» منتشر شده نشان می دهد چاقی در مناطق روستایی جهان به سرعت در حال افزایش است و روستاها از شهرها چاق تر شده اند.

به گزارش خبرنگار دیده بان علم ایران ، این مطالعه  که به سرپرستی پروفسور مجید عزتی، دانشمند ایرانی و با همکاری بیش از یکهزار پژوهشگر از جمله بیست محقق ایرانی انجام شده، روند جهانی شاخص توده بدنی (بی ام آی) را با استفاده از داده های قد و وزن بیش از ۱۱۲ میلیون فرد بزرگسال بالای ۱۸ سال  در مناطق شهری و روستایی ۲۰۰ کشور جهان بین سالهای ۱۹۸۵ تا ۲۰۱۷  مورد ارزیابی قرار داده است.

بر اساس نتایج پژوهش گسترده جهانی امپریال کالج لندن، با عنوان « Rising rural body-mass index is the main driver of the global obesity epidemic » ، درحالیکه میزان جمعیت شهری جهان در طول ۳۳ سال یاد شده از ۴۱  درصد به ۵۵ درصد رسیده، شاخص بی ام آی، به طور متوسط ۲٫۰ کیلوگرم در مترمربع در زنان و ۲٫۲ کیلوگرم در متر مربع  در مردان جهان افزایش یافته و در حقیقت، هر فرد به طور متوسط بین ۵ تا ۶ کیلوگرم سنگین تر شده است.

اما مهمترین نکته این تحقیق که برنامه های مداخله ای سلامت در زمینه روند چاقی و اضافه وزن در جهان را تحت تاثیر قرار خواهد داد، آن است که بیش از نیمی از افزایش وزن جهان (۵۵ درصد) به دلیل افزایش شاخص توده بدنی در ساکنان مناطق روستایی جهان است

سهم مناطق روستایی در افزایش شاخص توده بدنی جهان، در برخی از کشورهای کم درآمد و متوسط حتی تا بیش از ۸۰ درصد بوده است

این درحالیست که پیش از این، همزمان با افزایش جمعیت شهرها در اغلب کشورهای جهان، شاخص توده بدنی به طور موازی افزایش می یافت و شهرنشینی یکی از مهمترین عوامل پیشران چاقی در جهان بود

تیم تحقیقاتی این مطالعه مهم دریافت که از سال ۱۹۸۵، متوسط BMI در هر دو جنس زن و مرد مناطق روستایی ۲٫۱   افزایش یافته، اما در شهرها این افزایش به طور متوسط در زنان ۱٫۳  و در مردان  ۱٫۶ بوده است.

نتایج مطالعه جهانی امپریال کالج لندن در شرایطی جغرافیای BMI جهان را بر اساس سه دهه بررسی داده های موجود، تغییر داده است که نتایج مطالعات پیشین، بر پایه مقیاسهای مقطعی محدود به تعدادی از کشورها و منحصر به گروهای سنی خاص و نه همه بزرگسالان ۱۸ سال به بالا بوده و بررسی های آن مطالعات، زمان کوتاهتری را نسبت به مطالعه حاضر دربرمی گرفت. از همین رو، مطالعه حاضر، کمک بسیار بیشتری به برنامه های مداخله ای چاقی و اضافه وزن در جهان خواهد کرد.

مقایسه داده های سالهای ۱۹۸۵ با ۲۰۱۷ همچنین نتایج جالبی در زمینه شاخص توده بدنی جهان به دست می دهد؛ بر پایه این مقایسه، در سال ۱۹۸۵، مردان و زنان شهری، در بیش از سه چهارم کشورهای مورد مطالعه، دارای شاخص توده بدنی بالاتر از همتایان روستایی خود بودند. اما با گذشت زمان، شکاف بین شاخص توده بدنی شهرها و روستاها در بسیاری از این کشورها کاهش یافته، راس افزایش این شاخص، به سمت روستاها رفته و روندی  معکوس را نسبت به گذشته طی می کند.

دکتر مجید عزتی سرپرست این مطالعه و استاد دانشکده بهداشت عمومی امپریال کالج لندن در این باره توضیح می دهد: « تصور عمومی، افزایش شاخص توده بدنی مردم در شهرها را عامل افزایش جهانی چاقی می داند.»

وی با اشاره به این که روند افزایش شاخص توده بدنی در شهرها و روستاهای جهان تغییر کرده و سرعت بیشتر در روستاها را نشان می دهد، می افزاید: «ما باید دوباره به این موضوع بیندیشیم که این مشکل سلامت جهانی را چگونه برای روستاها حل کنیم.»

شاخص توده بدنی در ایران

به گفته دکتر ملک زاده، معاون تحقیقات وزیر بهداشت و از پژوهشگران ایرانی مطالعه « Rising rural body-mass index is the main driver of the global obesity epidemic » امپریال کالج لندن، داده های این مطالعه  در مورد ایران که بر پایه نتایج مطالعه کوهورت گلستان (بزرگترین مطالعه کوهورت آینده نگر خاورمیانه و شمال آفریقا در شمال شرق ایران) و نیز مطالعه کوهورت پارس بوده است، نشان می دهد، سرعت افزایش شاخص توده بدنی در مناطق روستایی ایران نیز، بیش از مناطق شهری بوده است.

وی افزایش شاخص توده بدنی در مناطق روستایی ایران را همسو با روند «روستایی – شهری» در افزایش شاخص توده بدنی می داند که نسبت به گذشته (شهری – روستایی) معکوس شده است.

استاد ممتاز دانشگاه علوم پزشکی تهران با هشدار نسبت به افزایش شمار افراد چاق و دارای اضافه وزن ایران به بیش از ۲۹ میلیون نفر گفت: تعداد افراد چاق در ایران از ۲ میلیون نفر در سال ۱۳۵۹ به بیش از ۱۱ میلیون نفر در حال حاضر رسیده  و  ۵٫۵ برابر افزایش یافته و همچنین تعداد افراد دچار اضافه وزن ، طی همین دوره، از ۵ میلیون نفر به ۱۸ میلیون نفر افزایش یافته و  بیش از ۳٫۵ برابر شده است.

دکتر ملک زاده، معکوس شدن روند شاخص توده بدنی در ایران همانند بسیاری از نقاط جهان  را پدیده ای جدید، هشدارآمیز و نیازمند مداخله جدی نظام سلامت در جهت کنترل افزایش شاخص توده بدنی در روستاها دانست.

وی در عین حال بروز این پدیده را متاثر از بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی ، کاهش فعالیت های روزانه فیزیکی عمدتا متاثر از کشاورزی ماشینی به جای کشاورزی با نیروی انسانی،  تغییر در سبک زندگی ، شیوه تغذیه  و مصرف غذاهایی با کیفیت پایین تر و کالری بیشتر در روستاها توصیف کرد اما گفت: امکان کنترل شاخص توده بدنی در شهرها به نسبت روستاها  بیشتر فراهم است و آنچه که جای نگرانی خواهد داشت، محدودیت دسترسی ساکنان روستاها به امکانات ورزشی و تفریحی است و برنامه های مداخله ای نظام سلامت ایران باید بر این نکته محوری تمرکز ویژه داشته باشد تا با وجود بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی  در روستاها این پدیده را قبل از آن که به چالشی جدی تبدیل شود، مدیریت بهتری کند.

معاون تحقیقات وزیر بهداشت، افزایش شیوع چاقی و اضافه وزن در مردان و زنان ایرانی را پدیده ای خطرناک، دارای بار بالای بیماری ها و نیازمند کنترل دانست و با اشاره به افزایش بیش از دو برابری مرگهای ناشی از چاقی و اضافه وزن در ایران گفت: از تعداد   ۳۸۵ هزار مرگ  در ایران طی یک سال، حدود ۵۰ هزار مرگ ، معادل ۱۳ درصد از مرگ و میرها، قابل انتساب به اضافه وزن و چاقی بوده است.

مجری اصلی مطالعه بزرگ کوهورت گلستان با استناد به نتایج این مطالعه که بر روی بیش از ۵۰ هزار فرد بالغ ایرانی بین ۴۰ تا ۷۵ سال صورت گرفته، شیوع چاقی در زنان مناطق روستایی ترکمن صحرای ایران  را به شدت رو به افزایش و حتی  بیش از زنان امریکا دانست و نسبت به آن ابراز نگرانی کرد.

وی اضافه وزن و چاقی را عامل بسیاری از بیماری ها همچون فشار خون بالا، بیماری های قلبی عروقی ، دیابت و برخی سرطانها برشمرد و تاکید کرد : حدود ۷۰ درصد کل مرگ‌های قابل انتساب به اضافه وزن و چاقی در زنان و مردان ، مربوط به بیماری های قلبی عروقی است.  دیابت دومین بیماری قابل انتساب به بالا بودن نمایه توده بدنی است.سرطانها و  بیماری مزمن کلیوی علت بخشی از مرگ‌های قابل انتساب به چاقی و اضافه وزن بوده‌اند.

بیشترین افزایش شاخص توده بدنی در کدام منطقه جهان بوده است؟

به گزارش دیده بان علم ایران نتایج مطالعه حاضر حاکیست: در سطح ملی، شاخص توده بدنی زنان در بین سالهای ۱۹۸۵ تا  ۲۰۱۷  در دوازده کشور اروپایی (یونان، اسپانیا، لیتوانی، جمهوری چک، ایتالیا، پرتغال، صربستان، فرانسه، مالت) و آسیا و اقیانوسیه (نائورو، سنگاپور و ژاپن) اندکی کاهش یافته است اما  در مصر و هندوراس، شاخص توده بدنی زنان بیشتر از ۵ کیلوگرم در متر مربع افزایش نشان می  دهد.

در میان مردان، شاخص توده بدنی در همه کشورها افزایش یافته که بیشترین افزایش در سنت لوئیس، بحرین، پرو، چین، جمهوری دومینیکن و ایالات متحده آمریکا همگی با بیش از ۳٫۱   بوده است.

زنان روستایی در بنگلادش با ۱۷٫۷  کمترین شاخص توده بدنی ثبت شده در سال ۱۹۸۵ را داشته اند. در آن سال کمترین شاخص توده بدنی در مردان را نیز ساکنان مناطق روستایی اتیوپی با ۱۸٫۴  داشته اند.

بالاترین شاخص توده بدنی زنان شهری هم مربوط به ساکنان قلمرو پاسیفیک جنوبی ایالات متحده در ساموآی آمریكا است که این شاخص در سال ۲۰۱۷ ، ۳۵٫۴  است. بالاترین شاخص توده بدنی مردان روستایی در آن سال نیز متعلق به مردان روستایی همان منطقه با  ۳۴٫۶  است.

در سال ۲۰۱۷ بیشترین تفاوت بین شاخص توده بدنی زنان و مردان ساکن مناطق شهری با ساکنان مناطق روستایی در جنوب صحرای بزرگ آفریقا خصوصا بین زنان روستایی و شهری در کشورهای غرب آفریقا همچون  نیجر، بورکینافاسو، توگو و غنا بوده است.

زنان روستایی در کشورهای اروپای مرکزی و شرقی  نیز بیشترین تفاوت را با همتایان شهری خود داشته اند که این شکاف در بلاروس، جمهوری چک و لتونی حدود ۱ کیلوگرم بر متر مربع و بیشتر است. این تفاوت توده بدنی از سال ۱۹۸۵ بدون تغییر چندان وجود داشته است.

بیشترین اختلاف توده بدنی مردان روستایی با مردان شهرنشین در سوئد، جمهوری چک، ایرلند، استرالیا، اتریش و آمریکا بوده که در همه این کشورها شاخص توده بدنی روستاییان بیش از ۰٫۳۵ کیلوگرم بر متر مربع بالاتر از مردان شهری است.

به گفته محققان نیاز فوری به رویکرد یکپارچه جهانی برای کنترل چاقی در مناطق روستایی با بهبود روشهای تغذیه وجود دارد. اما آنچه از این یافته ها به طور کلی حاصل می شود آن است که افزایش شاخص توده بدنی در مناطق روستایی نسبت به شهرها، تحت تاثیر وضعیت اقتصادی و محیطی بوده است.

مطالب مرتبط

بررسی سه دهه عملکرد نظام سلامت ایران در مطالعه مهم محققان علوم پزشکی کشور: افزایش ۱۱۰ درصدی مرگهای مرتبط با آلودگی هوا در استان تهران/ موفقیت چشمگیر در کاهش بار بیماری های واگیر/ کنترل ناکافی بار بیماری های غیرواگیر

نتایج یک مطالعه بزرگ ملی: رتبه بندی استانها در شیوع کم خونی/ شیوع ۹ درصدی کم خونی در بزرگسالان ایرانی/ استان هرمزگان در صدر «کم خونی»

گام جدید محققان ایرانی در پیشگیری از مرگهای زودرس: کاهش چشمگیر آنزیمهای کبدی بالا در مبتلایان هپاتیت مزمن ناشی از کبد چرب غیرالکلی با داروی ترکیبی «پلی پیل»

رییس انجمن متخصصین گوارش و کبد ایران تشریح کرد: بیانیه هشدار آمیز بی سابقه دانشمندان درباره وقوع «اپیدمی کبد چرب متابولیک» و خسارات سنگین آن در آینده ای نزدیک/ لزوم اجماع گسترده برای تغییر عنوان بیماری از «غیرالکلی» به «متابولیک»

نظر دهید

* نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند

سرخط خبرها