قائم مقام معاون تحقیقات وزیر بهداشت در نامه منتشره در «لنست»: «ترامپ» نمی تواند با دیوارکشی دور علم، مانع رشد علمی ایران شود

قائم مقام معاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت طی نامه ای که در تازه ترین شماره مجله لنست منتشر شده است، تاکید کرد: ترامپ نمی تواند دور علم دیوار بکشد!

به گزارش دیده بان علم ایران، متن کامل نامه منتشره دکتر شاهین آخوندزاده در مجله لنست را می خوانید:

«در ژوئیه ۲۰۰۴ در کنفرانس انجمن بین المللی دانشگاه ها در سائوپائولوی برزیل شرکت داشتم. این کنفرانس در شرایطی برگزار  می شد که محمد خاتمی، رییس جمهور ایران، بحث «گفت و گوی تمدن ها» را مطرح کرده بود و در مقابل پرزیدنت بوش با طرح مساله «محور شرارت» در سال ۲۰۰۲ ناشران آمریکایی را وادار کرده بود که از انتشار مقالات محققان ایرانی خودداری کنند.

رییس دانشگاه ایالتی اوهایو در سخنرانی زیبای خود با عنوان “جهانی شدن در علوم” این سوال را مطرح کرد که دولت آمریکا چگونه می خواهد مفهوم «علم بدون مرز» را در به اصطلاح «دهکده جهانی» مطرح کند؛ در حالیکه از سوی دیگر ،رئیس جمهور آمریکا دستور داده از انتشار مقالات یک کشور دیگر جلوگیری شود؟ »

سخنران، با احترام فراوان، از رفتار بسیار ناجوانمردانه دولت آمریکا عذرخواهی کرد.

با توجه به این امر، در سال ۲۰۱۳ خزانه داری آمریکا دستوری را به ناشران تحمیل کرد و به طور شگفت آوری در دوره علم بدون مرز در دهکده جهانی، شاهد رد شدن درصدی از مقالات ایران به دلیل تحریم ها بودیم.

در ماه مه سال ۲۰۱۸، آمریکا به طور یک جانبه از توافقنامه هسته ای ایران (برجام) خارج شد که محکومیت بین المللی را در پی داشت. صرف نظر از غیرقانونی بودن این اقدام، ممکن است بپرسیم که چگونه این امر بر پیشرفت علمی ایران تأثیر می گذارد؟

در واقع می توان گفت رشد علمی قابل توجه ایران در ۲۰ سال گذشته همه در سایه تحریم های تحمیلی طی ۴۰ سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران به ویژه تحریم های دولت ایالات متحده و همچنین هشت سال جنگ تحمیلی حاصل شده است.

در طول این جنگ که صدام حسین، مسوول مرگ و میر عراقی ها و ایرانیان با استفاده از سلاح های شیمیایی بود، خروجی انتشارات علمی ایران به کمتر از یک پنجم خروجی ترکیه کاهش یافت. اما پس از پایان جنگ، رشد علمی ایران ادامه یافت و  این کشور از ترکیه که شرایط ژئوپلیتیک و جمعیت شناختی مشابهی دارد، در سال ۲۰۱۷،  از لحاظ تولید علم پیشی گرفت.

برجام تاثیر زیادی بر تولید علم نداشت، چرا که هنوز بسیاری از تحریم های آمریکا لغو نشده بودند.

اما این یک واقعیت است که ایرانیان برای گرفتن ویزا مشکل دارند. در بسیاری از موارد، تنها دلیل این که دانشمندان ایرانی قادر به حضور در کنفرانس ها و ارائه یافته های علمی خود نیستند، نداشتن ویزا است. علاوه بر این، وزارت خزانه داری آمریکا به ناشران آمریکایی دستور داده مقالات دانشمندان ایرانی را منتشر نکنند.

پس از برجام، مشکلات مربوط به خرید مواد آزمایشگاهی و …. کاهش یافت. اما این مشکل از زمانی که ترامپ رئیس جمهور شد، تشدید شده است.

این مشکلات فقط در انتشار مقالات نیست. در سال های ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴، تامسون رویترز دسترسی ایران به پایگاه وب آو ساینس را قطع کرد.

در حال حاضر، پس از خروج ایالات متحده آمریکا از برجام، دانشمندان ایرانی در انتقالات بانکی، خرید مواد و تجهیزات آزمایشگاهی، پرداخت هزینه های عضویت به سازمان های بین المللی، پرداخت هزینه های مشارکت برای کنفرانس ها و هزینه های انتشار مشکل دارند که همه این مسائل در روزگار علم بدون مرز و در دهکده جهانی در دوره ترامپ اتفاق می افتد.

علی رغم این مشکلات و با وجود رفتارهای ناعادلانه، محققان ایرانی در ۴۰ سال گذشته با استقامت به همکاری های علمی بین المللی خود با محققان در ایالات متحده آمریکا، اروپا و جهان ادامه داده اند.

دانشمندان ایرانی تحت فشار قرار دارند و امیدوارند با کمک محققان کشورهای دیگر بتوانند مانع از این شوند که رئیس جمهور ترامپ در مقابل علم دیوار بکشد.

انتهای پیام