- دیده بان علم ایران – Iran Science Watch - https://didehbanelmiran.ir -

در طرح برتر جشنواره خوارزمی: رفتار کلونی های زنبور عسل با کمک ملکه های ایرانی بهبود یافت

پژوهشگر کشور موفق به بهبود عملکرد رفتار کلونی‌های زنبور عسل با استفاده از ملکه‌های اصلاح‌شده ایرانی شد.

طهماسبی، محقق بخش کشاورزی کشور در زمینه طرح که موفق به کسب  جایزه جشنواره خوارزمی  شده است گفت: با توجه به وابستگی زنبور عسل به محیط اطراف خود و نیز خصوصیات رفتاری و بیولوژی زنبور عسل در مناطقی که این حشره بومی بوده و از میلیون‌ها سال پیش در آنجا زندگی کرده مناسب‌ترین راهکار اصلاح نژادی استفاده از توده یا نژاد بومی همان منطقه و تلاش برای بهبود خصوصیات تولیدی و رفتاری آن توده است.‌

طهماسبی افزود: ‌با توجه به اینکه زنبورعسل ایرانی میلیون‌ها سال قبل از انسان در این منطقه می‌زیسته اصلاح نژاد زنبور عسل ایرانی به‌عنوان راهکار اصلی برای صنعت زنبورداری انتخاب شد.‌

به گفته این پژوهشگر، ابتدا طی مطالعه‌ای در اوایل دهه ۱۳۷۰ با استفاده از خصوصیات مرفومتریک و پروتئین‌های بدن پایداری و بقای این نژاد در ایران و وجود سه جمعیت متمایز آن به اثبات رسید. سپس در طرح اصلاح نژاد زنبور عسل ایرانی برای بهبود صفات عملکردی و رفتاری این نژاد تلاش شد.

وی با اشاره به نتایج این طرح تحقیقاتی افزود: ‌با توجه به نتایج حاصل از این طرح طی ۱۴ نسل مقایسه میانگین سه نسل اول و سه نسل آخر طرح نشان داد که تعداد شاخون کلنی‌ها از ۱,۵۹ به ۰.۰۸ و تعداد نیش کلنی‌ها از ۱۳.۹۶ به ۱.۰۵۷ کاهش یافته است به عبارت دیگر این دو صفت طی ۱۴ نسل بیش از ۱۰ برابر بهبود یافته‌اند.‌

طهماسبی نتایج طرح خود را این‌گونه تشریح کرد: ‌همین مقایسه نشان‌دهنده این است که صفت تولید عسل نیز افزایشی در حد سه برابر داشته است. روند ژنتیکی و فنوتیپی صفات بچه‌دهی، رفتار دفاعی و تولید عسل در نسل‌های یادشده نشان‌دهنده جهت‌گیری صحیح و بهبود صفات مورد نظر در سال‌های انجام طرح است، علاوه بر روند ژنتیکی و فنوتیپی مطلوب صفات تولید عسل رفتار دفاعی و رفتار بچه‌دهی در کلنی‌های طرح ملکه حاصل از این کلنی‌ها در نسل‌های متفاوت در زنبورستان‌های بخش خصوصی با ملکه شاهد و در کلنی‌های یکسان و مدیریت مشابه مورد مقایسه قرار گرفت تا نتایج حاصل نشان‌دهنده برتری ملکه‌های طرح در بیشتر صفات تحت بررسی بود.‌