- دیده بان علم ایران – Iran Science Watch - https://didehbanelmiran.ir -

کاهش هزینه و پاستوریزاسیون بهینه شیر خام با سامانه نانویی محققان ایرانی

با تلاش محققان پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی امکان پاستوریزاسیون سرد شیر خام با سامانه نانوکویتاسیون فراهم شد.

به گزارش دیده بان علم ایران،فناوری نانوکویتاسیون از جمله روش های پاستوریزاسیون غیرحرارتی است که اساس آن بر ایجاد نانوحباب‌ها در داخل ماده است. بر اثر انفجار این حباب‌ها، غشای میکروب و عوامل بیماری‌زا  صدمه دیده و از بین خواهند رفت.

کاهش بار میکروبی، حفظ طعم و مزه و مواد مؤثره شیر، عدم نیاز به تجهیزات جانبی هزینه بر از قبیل دیگ بخار، چیلر و آیس بانک به دلیل عدم حرارت دهی به سیستم، انرژی مصرفی کمتر در قیاس با روش حرارتی پاستوریزاسیون و همچنین نیاز به فضای کمتر در محیط کارخانه و انجام همزمان دو فرآیند هموژنیزاسیون و پاستوریزاسیون از مزایای مهم این سامانه است.

دکتر مریم هاشمی، عضو کمیته نانوفناوری وزارت جهاد کشاورزی و رئیس بخش بیوتکنولوژی میکروبی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی گفت: چند سالی است که پژوهشکده به عنوان مشاور فنی ستاد توسعه فناوری نانو در استفاده یا توسعه کاربردهای نانوفناوری در صنایع غذایی کشاورزی فعالیت می کند. حدود دو سال پیش، طرح استفاده از سامانه نانوکویتاسیون  برای پاستوریزاسیون سرد شیر را مطرح کردیم که با اعتباری که ستاد در اختیار ما  گذاشت پروژه ای را تعریف کردیم . در این طرح، ایرادات این سامانه، رفع و اصلاحات آن انجام شد و به شرایط بهینه ای رسیدیم که امکان پاستوریزاسیون شیر خام با این سامانه فراهم شد.

وی اظهار داشت: همچنین سال گذشته در نمایشگاه فناوری نانو، درخواستی از مجموعه کشت و صنعت مغان در خصوص واحدهای پرورش گوساله داشتیم. در دو ماه نخست که گوساله ها صرفا از شیر تغذیه می کنند، ریسک ابتلا به بیماری های عفونی، اسهال و مرگ و میر بالاست. از این رو پیشنهاد استفاده از این سیستم متحرک، مطرح و بعد از انتقال سیستم به مجموعه کشت و صنعت مغان، تاثیر آن بر روی مرگ و میر گوساله ها ارزیابی شد. در همین رابطه یک تیم از این مجموعه برای بررسی نتایج این پروژه در نمایشگاه امسال حضور یافتند که خوشبختانه در مجموع تاثیر مثبت اپلیکیشن ها در حوزه صنایع غذایی و کشاورزی را از ابتدای یک اقدام پژوهشی تا مرحله نتیجه گیری شاهد بودیم.

هاشمی در ادامه افزود: ما پلاسمای سرد را برای کاهش بار میکروبی انواع ادویه و سبزیجات خشک در قالب قرارداد توسعه کاربرد با ستاد ویژه توسعه فناوری نانو، استفاده کردیم. پروژه های دیگر مربوط به پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی در زمینه افزایش ماندگاری مواد غذایی، میوه و گوشت است که بر این اساس ماندگاری گوشت مرغ را تا دو برابر افزایش دادیم که این پروژه ها در معرض دید بازدیدکنندگان قرار گرفته و مراحل نهایی این پژوهش ها در زمینه افزایش ماندگاری انواع مواد غذایی در پژوهشکده در حال انجام است.

رئیس بخش بیوتکنولوژی میکروبی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی با بیان اینکه در نمایشگاه نانوفناوری امسال بیش از ۷۰ درصد محصولات عرضه شده در غرفه کمیته نانوفناوری جهاد کشاورزی به پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی اختصاص داشته است، اظهار داشت: براساس سند راهبردی دهه دوم کمیته نانوفناوری وزارت جهاد کشاورزی، این کمیته باید تا سال ۱۴۰۴ به اهداف مشخصی دست یابد. تحقق این اهداف، مستلزم تعریف پروژه های کاربردی، تدوین استانداردهای ملی و بین المللی، تعریف فرایند بررسی مستندات و صدور مجوز برای محصولات نانویی، ارتباطات بین المللی و انجام پروژه بر مبنای نیاز بخش صنعت است و برای هر یک از این مولفه ها، برنامه ای درنظر گرفته شده است.

وی خاطرنشان کرد: امسال در تعامل با کمیته استانداردسازی ستاد نانو در صدد مشارکت در تدوین استانداردهای ملی و بین المللی در حوزه کاربرد نانو در زمینه های مختلف کشاورزی هستیم. همچنین موضوع استفاده از فرصت های بین المللی و سوق دادن پروژه های پژوهشی به سمت پروژه های تقاضامحور، مطرح است.

به گفته رئیس بخش بیوتکنولوژی میکروبی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی، محصولات سایر موسسات وابسته به جهاد کشاورزی نیز در غرفه کمیته نانوفناوری این وزارتخانه ارائه شده است. در این رابطه، موسسه تحقیقات فنی مهندسی، دو پروژه عرضه کرده است که یکی از آنها پروژه مشترک پژوهشکده با موسسه فنی مهندسی در خصوص نگهدارنده گوشت و پروژه دیگر نانوالیاف پروتئینی است. مجری مسئول این پروژه ها، موسسه فنی مهندسی است و ما نیز همکار این پروژه هستیم. علاوه بر این نمونه کامپوزیت های مربوط به موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع در نمایشگاه، عرضه شده است.

عضو کمیته نانوفناوری وزارت جهاد کشاورزی هدف اصلی کمیته را تسهیل توسعه کاربرد محصولات نانویی عنوان و اظهار کرد: مهم ترین وظیفه این کمیته، تلاش برای بررسی مستندات و صدور مجوز محصولات برپایه نانوفناوری است تا با این اقدامات، اطمینان برای مصرف کننده ایجاد شود و در حل مشکلات بخش کشاورزی نیز راهگشا باشد.

عضو کمیته نانوفناوری با بیان اینکه با برنامه ریزی های انجام شده از سوی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهداف سند چشم انداز ۱۴۰۴ در حوزه بیوتکنولوژی کشاورزی قابل تحقق هستند، تصریح کرد: وزارت جهاد کشاورزی بر اساس این سند، موظف است شرایطی را برای افزایش سهم یک تا دو درصدی بازار محصولات و نهاده های کشاورزی که مبتنی بر فناوری نانو هستند، ایجاد کند که این امر در عرصه نانوکودها، نانوسموم، پوشش های گلخانه ای و… مصداق پیدا می کند. برای عمل به این تعهدات، توسعه پروژه های تقاضامحور، حمایت از پروژه های کاربردی، تسهیل فرایند بررسی مستندات و صدور مجوزها، استفاده از پتانسیل های بین المللی و تدوین استانداردهای لازم باید مدنظر قرار گیرد.

انتهای پیام