پژوهشگران دانشگاه امیرکبیر، با استفاده از مایعات یونی تثبیت‌شده روی نانوذرات روش‌های جدیدی برای سنتز مواد موثره چهار داروی مورد نیاز صنایع داروسازی کشور ارائه کردند و دانش فنی تولید این مواد موثره در اختیار صنایع دارویی کشور قرار گرفت.
به گزارش دیده‌بان علم ایران دکتر محمدهادی قاسمی از محققان این طرح با بیان اینکه این پژوهش در قالب رساله دکتری با عنوان «اثر سینرژیک مایعات یونی و نانوکاتالیست‌ها در سنتز مواد اولیه داروهای آداپالن، ترانیل‌سیپرومین سولفات، بتاهیستین دی هیدروکلرید و پرامی پکسول دی هیدروکلرید» اجرایی شده است، گفت: در این پروژه ابتدا سنتز کامل مواد اولیه دارویی آداپالن، ترانیل‌سیپرومین، بتا هیستینو پرامی پکسول مورد بررسی جامع قرار گرفت و سپس مرحله سخت و دشوار در سنتز هر یک از این مواد، با استفاده از مایعات یونی تثبیت شده روی نانو ذرات مورد بررسی و آزمایش قرار گرفت.
وی یادآور شد: با راهنمایی دکتر الهه کوثری و مشاوره مرحوم پروفسور عباس شفیعی پدر داروسازی نوین ایران، این ۴ ماده اولیه دارویی، از فهرست فراخوان چهارم معاونت غذا دارو وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی انتخاب شدند؛ چرا که مورد نیاز صنایع دارویی کشور هستند.
قاسمی تاکید کرد: دسترسی به واسط‌های شیمیایی تجاری و ارزان‌قیمت، شرایط ملایم واکنش‌های شیمیایی، تعداد مراحل سنتز، میزان خلوص محصول، میزان مصرف در کشور، هزینه واردات و در نهایت توجیه اقتصادی تولید بر مبنای مواد شیمیایی و حلال‌های مورد استفاده، از جمله ملاک‌های ما در انتخاب این ۴ مواد اولیه دارویی بوده است.
به گفته این محقق داروی آداپالن برای درمان آکنه، ترانیل سیپرومین سولفات برای درمان افسردگی‌های شدید، بتاهیستین دی هیدروکلرید برای درمان حملات سرگیجه (بیماری منییر) و داروی پرامی پکسول دی هیدروکلرید برای بیماران مبتلا به پارکینسون تجویز می‌شود.
وی درباره جزئیات این پروژه تحقیقاتی توضیح داد: در این پروژه ابتدا مطالعات جامعی روی انواع روش‌های سنتز این ۴ ماده اولیه دارویی از طریق بررسی مقالات علمی و پتنت‌ها صورت گرفت و پس از تحلیل و بررسی انواع روش‌های سنتزی و انتخاب بهترین روش‌ها، فعالیت‌های آزمایشگاهی در دو فاز علمی و صنعتی انجام شد.
قاسمی با اشاره به مطالعات انجام شده در فاز معطوف به صنعت، اظهار کرد: در این فاز مواد اولیه دارویی از واسط‌های تجاری در مقیاس افزایش‌‌یافته تولید شد و مطابق استانداردهای فارماکوپه USP خالص‌سازی شدند.
دانش‌آموخته دانشگاه صنعتی امیرکبیر اضافه کرد: در فاز علمی نیز در این پروژه تلاش شد با استفاده از مایعات یونی تثبیت‌شده روی نانوذرات، مراحل دشوار در سنتز این مولکول‌ها تسهیل شود.
وی بیان داشت: این مراحل در گام های «جفت‌شدن کربن- کربن در آداپالن»، «سیکلوپروپان‌دارکردن در ترانیل سیپرومین سولفات»، «افزایش مایکل در بتاهیستین» و «N- پروپیل‌دارکردن آمین در پرامیپکسول دی‌هیدروکلرید» تعریف شد.
قاسمی یادآور شد: در این فاز، پس از بررسی مکانیسم واکنش مورد نظر، نسبت به طراحی و تولید کاتالیست مورد نیاز اقدام شد و پس از تولید و آنالیز ساختار سیستم کاتالیستی، کاربرد آن در سنتز مرحله دشوار در سنتز مواد اولیه دارویی مورد بررسی قرار گرفت.
وی با تاکید بر اینکه آنالیز ساختاری نانوذرات سنتزشده با به‌کارگیری FT-IR، XRD، SEM، TEM، TGA و BET انجام شد، گفت: علاوه بر آن مطالعات ما از پایگاه‌های داده‌های علمی نشان داد که برخی از روش‌های سنتز مولکول‌های این ۴ دارو کاملا جدید و بدیع است.
قاسمی از ارائه دانش فنی سنتز این مواد موثره به یکی از شرکت‌های دارویی کشور خبر داد و گفت: با توجه به دسترسی تجاری به حد واسط‌های شیمیایی در داخل، هر چهار ماده اولیه دارویی دارای پتانسیل تولید در مقیاس‌های بالاتر هستند، و با توجه به میزان مصرف نسبتا کم و ارزش افزوده بالای این مولکول‌ها، نیاز سالانه صنایع دارویی کشور به این مواد با تولید در مقیاس «بنچ» مرتفع می‌شود.
نتایج این پژوهش در قالب چهار دانش فنی سنتز مواد اولیه دارویی، پنج مقاله ISI، یک مقاله علمی پژوهشی، دو ثبت اختراع داخلی و ۶ سمینار داخلی و بین‌المللی منتشر شده است.
پروژه «اثر سینرژیک مایعات یونی و نانوکاتالیست‌ها در سنتز مواد اولیه داروهای آداپالن، ترانیل سیپرومین، بتاهیستین و پرامی پکسول» در قالب رساله دکتر محمد هادی قاسمی و با راهنمایی دکتر الهه کوثری و به مشاوره دکتر عباس شفیعی و سید کیومرث حسینی در دانشگاه صنعتی امیرکبیر اجرایی شد.
انتهای پیام
* نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند