سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور مطالعات کارستی را با استفاده از روش‌های نوین ژئوفیزیکی در دستور کار قرار داده و این مطالعات تحول عظیمی در مطالعات آب‌های کارستی و ژئوفیزیکی کشور ایجاد می‌کند.
به گزارش دیده بان علم ایران مجری پروژه آب‌های کارستی این سازمان با بیان این مطلب گفت: با توجه به نیاز شدید و روزافزون کشور به آب و نیز برداشت و مصرف بیش از حد آن دچار مشکلات زیست‌محیطی شده‌ایم که نمونه بارز آن نشست زمین در نقاط مختلف کشور است.
به گفته مسعود مرسلی ، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور مطالعاتی فراتر از مطالعات معمول در زمینه منابع آب زیرزمینی به ویژه آب‌های کارستی از حدود ۲ سال پیش از دیدگاه زمین‌شناسی این منابع، آغاز کرده تا کمکی به حل مشکل کشور در زمینه کمبود آب شرب شود.
وی با بیان این‌که علاوه بر مطالعات معمول، مطالعات صحرایی و عملیات صحرایی وسیعی شامل مطالعات زمین‌شناسی، هیدروژئولوژی، زمین‌شناسی مهندسی و غیره در سطح کشور انجام شد، خاطرنشان کرد: نتایج امید بخشی از این مطالعات حاصل شدکه در مقیاس ناحیه‌ای بیش از ۱۸۳ هزار کیلومترمربع از مساحت کشور مستعد تشکیل آب‌های کارستی تشخیص داده شدند که در قالب ۳۰ حوضه آبریز درجه یک قابل مطالعه است.
مجری پروژه آب‌های کارستی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور تصریح کرد: بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، سایت مشهد-کلات به دلیل پتانسیل نسبتاً بالای آب‌های کارستی و وجود مشکل شدید کمبود آب در نواحی شمال شرقی کشور، جهت انجام مطالعات پایلوت انتخاب شد که نیازمند راهکار جدی و عملی است.
وی با بیان این‌که این سایت ارتفاعات هزار مسجد را پوشش داده و مطالعات تکمیلی‌تر شامل ژئوالکتریک، حفاری‌های اکتشافی و حفاری ژئوتکنیکی همراه با آزمایش‌های لازم بود، تصریح کرد: همین‌طور مطالعات هیدروژئوشیمی، مطالعات چینه‌شناسی کارست و مطالعات زمین‌شناسی ساختمانی نیز در منطقه انجام شد.
مرسلی خاطرنشان کرد: با توجه به این‌گونه مطالعات تاکنون پتانسیل آب قابل‌توجهی جهت استحصال آب‌های کارستی در منطقه تشخیص داده شد که در صورت اجرای موفق می‌تواند تا حدود نیمی از آب شرب مشهد را تأمین کند که این عملیات در چند فاز پیشنهاد شده است.
به گفته این کارشناس، منابع آب کارستی فوق تجدیدپذیر بوده و کمک بسیاری در کاهش برداشت از آبخوان‌های آبرفتی منطقه خواهد داشت و همچنین می‌توان با اجرای این طرح تا حدی از بحث فرار آب زیرزمینی ایران به ترکمنستان جلوگیری کرد.
مجری پروژه آب‌های کارستی گفت: علاوه بر سایت فوق در بسیاری از مناطق کشور مانند استان‌های مرزی در غرب ایران نیز پتانسیل‌های قابل‌توجهی وجود دارد که می‌تواند موردتوجه واقع شود.
گفتنی است افزون بر ۱۱ درصد از سطح کل کشور متشکل از واحدهایی سنگی کربناته است که این سنگ‌ها در اثر درز و شکاف و انحلال در طول زمان زمین‌شناسی دارای فضاهای خالی و حفره‌هایی می‌شوند که به این پدیده کارست و به آبی که درون این سنگ‌ها جمع می‌شود آب کارستی می‌گویند.
بیش از ۲۵ درصد جمعیت جهان یا مستقیماً بر روی مناطق کارستی زندگی و یا آب شرب مورد نیاز خود را از منابع کارستی تأمین می‌کنند که برخلاف میزان دارایی آب‌های سطحی، ایران و کشورهای دیگر مانند چین، امریکا، اتریش و صربستان جزو کشورهای بسیار مستعد از لحاظ پتانسیل آب‌های کارستی هستند.
بسیاری از کشورهای دارای آب کارست ۳۰ الی ۴۰ درصد از مصارف آب شرب خود را از آب‌های کارستی تأمین می‌کنند که از مزایای استفاده از آب‌های کارستی به عنوان آب شرب می‌توان به افت تراز آب در آبخوان‌ها، جلوگیری از آفت آبخوان‌ها، دستیابی به آب‌های تجدید پذیر باکیفیت مناسب از نظر شیمیایی است.
دکتر اسحاق جهانگیری چندی پیش با اشاره به گزارش ارائه شده از مطالعات صورت گرفته در خصوص منابع آب کارستی کشور، از وزارت نیرو و سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی به خاطر این مطالعات قدردانی و بر لزوم تکمیل آن تاکید کرد.
معاون اول رییس‌جمهور خواستار تشکیل کارگروهی با عضویت وزارت نیرو، سازمان برنامه و بودجه کشور، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور، سازمان حفاظت محیط‌زیست و سایر دستگاه‌های ذی‌ربط شد تا ابعاد و زوایای مختلف در خصوص امکان برداشت از این منابع را مورد بررسی قرار دهند.
انتهای پیام
* نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند