جمعه، ۱۰ فروردین، ۱۴۰۳ | Friday, 29 March , 2024

گسل تبریز تحت تاثیر حرکت صفحات بزرگ زمین قرار گرفته است/امکان وقوع زلزله در آینده

نسخه قابل پرینت
کد خبر:11179
چهارشنبه، ۳ آذر، ۱۳۹۵ | 15:12

گسل تبریز تحت تاثیر حرکت صفحات بزرگ زمین قرار گرفته است/امکان وقوع زلزله در آینده

 کارشناس ارشد تکتونیک سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی شمال باختری کشور -مرکز تبریز – گفت: گسل تبریز تحت تاثیر حرکت صفحات بزرگ زمین قرار گرفته است

به گزارش دیده‌بان علم ایران الیاس‌زاده با بیان این‌که گسل تبریز با روند شمال باختری-جنوب خاوری بوده و می‌توان آن را ادامه شمال باختری یک شکستگی قدیمی دانست ، گفت: این گسل از ماکو تا بستان ­آباد به صورت مشخص قابل پی­گیری است و ادامه آن به سمت زنجان توسط رسوبات کواترنری پوشیده شده است.

به گفته وی با این وجود می­توان اثرات خطی آن را در تصاویر ماهواره­ ای مشاهده کرد؛ اما رخنمون اصلی گسل تبریز در بین شهرهای صوفیان و بستان­آباد دیده می­شود.

وی خاطرنشان کرد: حرکات جدید این گسل فعالیت مورب­ لغز راست ­بر” را نشان می­دهند و در بخش شمالی تبریز مؤلفه امتدادلغزی آن بیشتر است، در حالیکه شاخه­ های فرعی جدا شده از آن مؤلفه شیب­ لغزی بیشتری دارند.

این کارشناس افزود: در محدوده اطراف بستان­ آباد، شاخه فرعی از گسل تبریز جدا شده و در یک مسیر کمانی شکل به سمت شربیان و سراب ادامه پیدا می­کند که به همراه گسل­های آستارا و دشت مغان در شکل­ گیری و چرخش بلوک سبلان نقش ایفا می­کنند.

الیاس‌زاده با بیان این‌که تشکیل کوه بزقوش در بخش جنوبی سراب نیز نتیجه فعالیت این شاخه فرعی است، گفت: در سمت صوفیان نیز این گسل به دوشاخه جدا شده و شاخه فرعی در مسیر کمانی شکل به سمت خوی و سلماس امتداد می­یابد که در شکل­ گیری و چرخش بلوک سهند نقش دارد و تشکیل کوه “میشو” نیز نتیجه فعالیت این شاخه فرعی از گسل تبریز است.

کارشناس تکتونیک سازمان زمین­ شناسی آذربایجان‌شرقی تصریح کرد: سیمای کنونی آذربایجان تحت کنترل گسل تبریز است که احتمالاً در به وجود آمدن آتشفشان‌های سهند و سبلان نقش اصلی داشته است.

وی یادآور شد: عقیده برخی از زمین ­شناسان بر این است که گسل تبریز موقعیت سوچر زون” را نشان می­دهد که محل بخیه­ شدن دو صفحه توران در شمال و عربی در جنوب است و به دلیل کروی بودن زمین، هم­گرایی این دو صفحه بصورت مورب انجام می­گیرد.

الیاس‌زاده یادآور شد:  همیشه لغزش در امتداد این گسل انجام می­گیرد و چون انرژی در مسیر گسل توسط لرزه­ های کوچک­تری که قابل احساس نیستند آزاد می­شود، تصور می­شود که گسل فعالیتی ندارد.

این پژوهشگر با بیان این‌که مطالعات اخیر نرخ لغزش هشت میلیمتر در سال را برای گسل تبریز نشان می­دهند، عنوان کرد: از لحاظ فعال­ بودن و غیرفعال ­بودن گسل تبریز، عنوان کردن مرحله جدید فعالیت برای آن نمی­تواند درست باشد.

به گفته وی، وقتی یک گسل با نام فعال شناخته می­شود یعنی دائم فعالیت­ های لغزشی در پهنه آن صورت می­گیرد و گاهی مواقع در مسیر پهنه گسلی به دلایل مختلف قفل­ شدگی اتفاق می­افتد و در آن بخش تجمع انرژی صورت می­گیرد که این عمل با آزادشدن انرژی آنی و زلزله همراه خواهد ­بود.

کارشناس تکتونیک سازمان زمین­ شناسی آذربایجان‌شرقی با بیان این‌که کروی بودن زمین به یک گسل اجازه نمی­دهد تا فعالیت آن در امتداد خط مستقیم ادامه پیدا کند، خاطرنشان کرد: در نتیجه با ادامه فعالیت گسل شاخه­ هایی از آن جدا می‌شود که تمایل دارند مسیر حلقوی را در سطح زمین دنبال کنند.

وی افزود: فعالیت بیشتر شاخه­ های گسلی نیز می­تواند یک محدوده را در مسیر حلقوی بریده و بلوک­ های جداگانه­ ای ایجاد کند که چنین فعالیتی در مورد گسل تبریز اتفاق افتاده و بلوک­ های سبلان در شمال و سهند در جنوب توسط شاخه­ های جدا شده از آن شکل گرفته‌اند.

کارشناس تکتونیک سازمان زمین ­شناسی آذربایجان‌شرقی در ادامه با اشاره به این‌که زمین به‌صورت یکپارچه است و بنابراین بلوک­ ها بصورت تکه ­های پازل در کنار هم قرار گرفته­ اند و حرکت یکی از آن­ها مثل حرکت دومینو باعث جابجایی در بلوک دیگر می­شود، بیان کرد: در بحث پیش­بینی زلزله باید رخدادهای لرزه­ای کل زمین را بصورت دقیق بررسی کرده و با استفاده از مدل­های دگرشکلی منطقه موردنظر، در مورد زمان وقوع زلزله نظر داد که بر همین اساس از این ویژگی می­توان برای پیش ­بینی زلزله­ های مرتبط استفاده کرد.

الیاس‌زاده در ادامه در خصوص زلزله­ های اخیر گفت: زلزله­ های ۳/۷ ریشتری ۲۹خرداد ماه تبریز و ۴/۵ ریشتری ۲ تیرماه خوی، بیانگر فعالیت بلوک سهند بوده و زلزله ۵/۲ ریشتری ۱۱مرداد ماه ایمیشلی در آذربایجان و زلزله­ های هفته اخیر شربیان، مرند و هادی­ شهر بیانگر فعالیت چرخشی بلوک سبلان هستند.

وی همچنین با اشاره به نقش زلزله­ های ۷/۵ ریشتری ۲۹ مرداد درSouth Georgia Island   در وقوع زلزله‌های ۶/۴ ریشتری ۳ شهریور ایتالیا، زلزله ۶/۹ ریشتری ۳ شهریور میانمار و زلزله ۷/۱ ریشتری ۸ شهریور در شمال Island Ascension طی سال جاری، عنوان کرد: وقوع زلزله­ های کوچک مقیاس در طول سه هفته اخیر در منطقه، به زلزله‌های بزرگ مقیاس در خارج از مرزهای ایران مربوط می­شود و مجموعه این زلزله­ های بزرگ در وقوع زلزله­ های ۴/۷ ریشتری مرز ایران و پاکستان،۴/۱ تا ۳/۷ ریشتری خاور ایران و ۳/۵ ریشتری شمال ایران در طول ۳ هفته اخیر و زلزله ­های این هفته شربیان، مرند، و هادی­ شهر در شمال باختری ایران نقش ­داشته ­اند.

این پژوهشگر در ادامه بر لزوم بهره ­گیری از شواهد غیرعادی در منطقه از جمله، قطع شدن آب چشمه­ ها، فرونشست­ های غیرعادی زمین، پیداشدن چشمه­ های جدید، زمین­ لغزه ای گسترده و سایر شواهد زمین­ شناسی برای پیش بینی وقوع یک زلزله تأکید کرد و گفت: زلزله‌های اخیر در جهان و داخل ایران نشان می‌دهد حرکت صفحات بزرگ زمین، گسل تبریز را تحت تاثیر قرار داده و بنابراین امکان وقوع زلزله مرتبط با این گسل در آینده دور از انتظار نیست ولی زمان و یا مکان دقیق آن مشخص نیست و شواهدی که نشان دهد این زلزله در محدوده اطراف تبریز اتفاق خواهد افتاد یا خیر؟ در حال حاضر وجود ندارد.

کارشناس تکنوتیک سازمان زمین‌شناسی آذربایجان شرقی با بیان این‌که با این وجود وقوع زلزله‌های اخیر در محدوده بین خوی، مرند و تسوج و یا بین بستان آباد، میانه و سراب، احتمال بروز زلزله در این مناطق را نسبت به دیگر شهرهای شمال باختری ایران بیشتر کرده، تاکید کرد: مشاهده شواهد غیرعادی در منطقه مثل قطع شدن آب چشمه‌ها، فرونشست‌های زمین، پیدا شدن چشمه‌های جدید، زمینلغز‌های گسترده و سایر شواهد زمین‌شناسی و گزارش آن به مسئولان زمین‌شناسی می‌تواند کمک موثری در پیش‌بینی زلزله باشد.

انتهای پیام

مطالب مرتبط

ملاحظات ساخت و ساز در حریم گسل

سابقه رخداد شش زلزله بالای ۶ ریشتر در بخش غربی گسل شمال تهران/عدم تاثیر زلزله دماوند بر گسل شمال تهران

زلزله ای به بزرگی ۳٫۹ دماوند را لرزاند

تازه ترین پرده از ۱۴ سال وعده سازمان پژوهش ها: ساخت ماهواره «آیات» نیازمند دو میلیون دلار اعتبار است

نظر دهید

* نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند

سرخط خبرها